عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها صفحه 112

در ماجرای شکایت و تظلّم مردم از فرمانداران عثمان و مراجعه آنان به مدینه و وعده‌های عثمان به رسیدگی به دادخواهی آنان، و سپس پیمان‌شکنی خلیفه، نقش مروان بسیار آشکار است که در منابع معتبر تاریخی به آن پرداخته شده است.

او چنان نفوذی در دستگاه خلافت عثمان داشت که اجازه نمی‌داد مردم به حدّاقل خواسته‌های مشروع خویش دست یابند و پیوسته عثمان را به مجازات دادخواهان تشویق می‌کرد. تا آنجا که همسر عثمان (نائله) از شوهرش می‌خواهد به سخنان مروان توجّهی نکند؛ چرا که نائله معتقد بود مروان و دیگر افراد بنی‌امیّه عاقبت عثمان را به کشتن خواهند داد! «1»

آری؛ عثمان بسیار قبیله و خویشاوندان خود را دوست می‌داشت و از این رو، آنان را بر جان و مال مردم مسلّط ساخت و ریاست و امارت بسیاری از شهرهای اسلامی را به آنان سپرد. دلبستگی عثمان به بنی‌امیّه به قدری است که گفته است:

«لَوْ أَنَّ بِیَدِی مَفاتِیحَ الْجَنَّةِ لَأَعْطَیْتُها بَنِی أُمَیَّةَ حَتَّی یَدْخُلُوها مِنْ عِنْدِ آخِرِهِمْ؛ اگر کلیدهای بهشت در اختیارم باشد تمام آن را به بنی‌امیّه می‌بخشم تا همگی وارد بهشت شوند». «2»

2- روان شدن سیل اموال به سوی بنی‌امیّه ..... ص : 137

کار دیگری که در زمان عثمان سبب تقویت جبهه نفاق، به ویژه بنی‌امیّه شد، بخشش‌های عجیب و بی حساب عثمان نسبت به این گروه بود که سبب تقویت مالی آنان گردید که ذیلًا به بخشی از آن اشاره می‌شود:

__________________________________________________
(1). رجوع کنید به: تاریخ طبری، ج 3، ص 396 و شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 2، ص 147
(2). کنز العمّال، ج 13، ص 527؛ مسند احمد، ج 1، ص 62؛ اسد الغابة، ج 3، ص 380 و الغدیر، ج 8، ص 291. در امالی مفید از قول عثمان آمده است که گفت: «وَ لَوْ کُنْتُ جالِساً بِبَابِ الْجَنَّةِ ثُمَّ اسْتَطَعْتُ أَنْ أُدْخِلَ بَنِی‌أُمَیَّةَ جَمِیعاً الْجَنَّةَ لَفَعَلْتُ؛ اگر بتوانم کنار در بهشت بنشینم و توان آن را داشته باشم که همه بنی‌امیّه را وارد بهشت سازم، حتماً چنین کاری خواهم کرد». (امالی مفید، ص 71، و بحارالانوار، ج 31، ص 481)