عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها صفحه 39

سوگ و ماتم در بارگاه یزید ..... ص : 62

پس از آن‌که کاروان اسیران را به کوفه و شام بردند، با خطبه‌های افشاگرانه امام زین العابدین علیه السلام و زینب کبری علیها السلام، اوضاع شهر شام برگشت و با جوّ ایجاد شده بر ضدّ دستگاه خلافت اموی، یزید چاره‌ای جز اظهار ندامت و فرافکنی نداشت. در چنان شرایطی، زنان حرم حسینی در «شام» مراسم عزا و ماتم برپا کردند، تا آنجا که حتّی زنان خاندان اموی نیز در آن شرکت نمودند و این برنامه تا سه روز ادامه داشت. «1»

برنامه سوگواری همسر امام حسین علیه السلام ..... ص : 62

در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «هنگامی که امام حسین علیه السلام به شهادت رسید، همسر او (به نام رباب) «2» برای آن حضرت مجلس ماتمی برپا کرد، خود گریه می‌کرد و زنان و خادمانش نیز با او همصدا می‌شدند». «3»

مراسم سوگواری در محضر امام باقر و امام صادق علیهما السلام ..... ص : 62

برپایی مراسم سوگواری امام حسین علیه السلام در حضور امام باقر علیه السلام پیش از این گذشت، «4» امّا در مورد حضرت امام صادق علیه السلام گاه برخی از شعرای اهل بیت که به

__________________________________________________
(1) ... فَخَرَجْنَ حَتَّی دَخَلْنَ دارَ یَزِیدَ فَلَمْ تَبْقَ مِنْ آلِ مُعاوِیَةَ امْرَأَةً إِلَّا اسْتَقْبَلَهُنَّ تَبْکِی وَ تَنُوحُ عَلَی الْحُسَیْنِ علیه السلام فَأَقامُوا عَلَیْهِ الْمَناحَةَ ثَلاثاً. (تاریخ طبری، ج 4، ص 353) همین مطلب در بحارالانوار، ج 45، ص 142 نیز به گونه‌ای مشروحتر آمده است
(2) مرحوم شیخ مفید می‌نویسد: یکی از همسران امام حسین علیه السلام رباب دختر «امرءالقیس کلبی» است‌که مادر حضرت سکینه علیها السلام می‌باشد. (ارشاد مفید، تاریخ زندگانی امام حسین علیه السلام، باب 5، ص 491)
(3) لَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ أَقامَتِ امْرَأَتُهُ الْکَلْبِیَّةُ عَلَیْهِ مَأْتَماً و ... (کافی، ج 1، ص 466)
(4) نمونه دیگر از عزاداری در محضر امام باقر علیه السلام، سرودن اشعاری توسّط کمیت اسدی در محضر آن‌حضرت در رثای شهیدان کربلاست که امام با شنیدن آن، اشکش جاری شد و صدای گریه کنیزکی نیز از پشت پرده شنیده شد. امام علیه السلام پس از آن در حقّ کمیت دعا کردند. (بحارالانوار، ج 36، ص 390- 391)