سوژه سخنرانی محرم صفحه 204

انکار قولی در مقابل منکرات

امیر المؤمنین علیه السلام در بیان مراتب برخورد با منکر فرمودند: «مَنْ رَأی عُدْواناً یعْمَلُ بِهِ وَمُنْکَراً یدْعی اِلَیهِ... وَاَنْکَرَهُ بِلِسانِهِ فَقَدْ اُجِرَ...؛ (1) [1] هرکس ببیند به گناهی عمل می شود و به بدیها دعوت می گردد... و با زبانش آن را انکار کند، اجر و پاداش داده می شود.»

یکی از مراحل امر به معروف و نهی از منکر استفاده از گفتار است. در این مرحله، قول لین و محبّت آمیز بر همه چیز مقدم است. همانطور که خداوند به موسی و هارون علیهما السلام فرمود: «اذْهَبَآ إِلَی فِرْعَوْنَ إِنَّهُ و طَغَی * فَقُولَا لَهُ و قَوْلًا لَّینًا»؛ (2) [1] «به سوی فرعون بروید که او طغیان کرده است و با گفتار نرم با او سخن بگویید.»

نهی گفتاری می تواند صورتهای مختلفی به خود بگیرد مانند: تقبیح منکر، نهی مستقیم و اعلام بیزاری و تأثر و تهدید. ولی همه اینها در جایی به کار می رود که شخص گناهکار، فرد ناآگاهی است که با اظهار نفرت و ناخشنودی متوجه عمل خود نمی شود و باید او را به وظیفه اش آگاه کرد.