سوژه سخنرانی محرم صفحه 43

شب اوّل- اخلاص

تعریفهای گوناگونی از اخلاص، ارائه شده است؛ چنانکه شیخ بهایی در این باره می گوید: «تَنْزِیهُ الْعَمَلِ مِنْ اَنْ یکُونَ لِغَیرِ اللَّهِ فِیهِ نَصِیبٌ؛ (1) [1] اخلاص، پاکیزه کردن عمل از این است که در آن بهره ای برای غیر خدا باشد.» ایشان در فرازی دیگر می نگارد: «اَنْ لا یرِیدُ عامِلُهُ عَلَیهِ عِوَضاً فِی الدارَین؛ (2) [1] `اخلاص` این است که عمل کننده به آن در مقابل عمل خود پاداشی را در دو جهان اراده نکند.»

خداوند متعال در قرآن کریم، اخلاص را نشانه بندگان موحد و پاک خود می داند و می فرماید: «وَ مَآ أُمِرُوا إِلَّا لِیعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَآءَ»؛ (3) [1] «و فرمان نیافته بودند، جز اینکه خدای را بپرستند؛ در حالی که به توحید گراییده اند، و دین `خود` را برای او خالص سازند.»

حساسیت و اهمیت اخلاص، بدانجاست که میزان و پذیرش اعمال قرار می گیرد. در نتیجه، بزرگی یا کوچکی صورت ظاهری اعمال در روز حساب ملاک نیست و میزان، برتری اعمال به میزان اخلاص در آن است.

1- . اربعین (شرح چهل حدیث)، روح اللّه موسوی خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم نشر آثار حضرت امام خمینی، 1382 ش، ص 37.
2- . همان.
3- . بینه/5.