سوژه سخنرانی محرم صفحه 669

سخن گفتن بدون علم

6) در آئین مقدس اسلام، سخن گفتن از روی علم و بصیرت و لب فرو بستن از آنچه نمی داند یکی از حقوق خداوند بر بندگان است. «عن زراره بن اعین قال سالت ابا جعفرعلیه السلام ما حق الله علی العباد قال ان یقولوا مایعلمون و یقفوا عند مالا یعلمون؛ زراره می گوید: از امام باقرعلیه السلام سؤال کردم: حق خدا بر بندگان چیست؟ در پاسخ فرمود: آن را که می دانند بگویند و در چیزی که نمی دانند توقف نمایند.» (1)

حضرت علی علیه السلام می فرماید: «دع القول فیما لاتعرف؛ سخن گفتن را در چیزی که نمی دانی و از آن آگاهی نداری رها کن.» (2)

بدون علم سخن گفتن، گوینده را تحقیر می کند.

حضرت علی علیه السلام می فرماید: «تکلموا تعرفوا فان المرء مخبوء تحت لسانه؛ سخن بگوئید تا شناخته شوید. چه آدمی زیر پوشش زبان پنهان است `و چون سخن بگوید، قدر و منزلتش روشن می گردد.` » (3)

زبان در دهان ای خردمند چیستکلید در گنج صاحب هنر

چو در بسته باشد چه داند کسیکه گوهر فروش است یا پیله ور

1- . میزان الحکمه، ج 5، ص 14.
2- . فهرست غرر، ص 333.
3- . نهج البلاغه، کلمه 392.