نقش خواص در شکل گیری واقعه عاشورا صفحه 45

هنوز سخنان امام پایان نیافته بود که از همه سوی لشکر، فریادی هماهنگ بلند شد که زنده می­مانیم، زنده می­مانیم.(1)

پس از این ماجرای دردناک، امام دانست اگر بخواهد با معاویه بجنگد، تنها و دست خالی می­ماند و هیچ کس در این مبارزه سخت یاری اش نمی کند و پناهگاه استواری هم ندارد که به آن پناه برد. ایشان از نقشه های فرماندهان ارتش نیز آگاهی یافت که می­خواهند او را دست بسته تسلیم معاویه کنند یا ناگهانی بکشند. با مشاهده چنین موقعیت حساسی، مصلحت را در پذیرش صلح دید و پیش از آنکه فاجعه­ای سنگین پیش آید، در قبول آن شتاب ورزید. چنان که دیدیم، فریب کاری­های معاویه و بی وفایی و دنیازدگی سپاهیان امام حسن علیه السلام ، جزو مهم ترین عوامل صلح امام با معاویه بودند.

ب) دوران پس از صلح

اشاره

ب) دوران پس از صلح

امام در قرارداد صلح با معاویه مطالبی را گنجاند که امتیازهای زیادی برای اسلام و مسلمانان داشت و کوشید معاویه را آن گونه که هست، به مردم بشناساند و چهره واقعی اش را بنمایاند. امام در مفاد صلح، او را در تنگنای موازین شرعی قرار داد و با مواد صلح نامه، اهداف واقعی اش را از جنگ با معاویه نشان داد: جلوگیری از آزار شیعیان، جلوگیری از ناسزاگویی به علی علیه السلام ، جلوگیری از تبعیض نژادی، قومیت­گرایی، فساد مالی و ده­ها حرکت زشت دیگر که معاویه آزادانه به اسم اسلام انجام می­داد. البته امام به خوبی می­دانست معاویه به این قرارداد عمل نمی­کند، ولی پذیرش آن سبب رسوایی او می­شد. این مورد از بزرگ­ترین انگیزه­های امام در جنگ با معاویه بود. بر این پایه، امام حق انتخاب را به مردم واگذار کرد تا به خود آیند و سرنوشت خود را برگزینند.