زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 122

صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند

بر اثر صبر نوبت ظفر آید(1)

(حافظ)

ک) فتوت و جوانمردی

یکی از ویژگیهای زیبا و درخشان امام حسین7 که در حماسه عاشورا و رویارویی با دشمنان نمودِ ویژهای یافت، «فتوّت و جوانمردی» آن حضرت است.

در روایات به ویژگی فتوت، از منظر زیبایی شناسی، توجه و از آن به عنوان ویژگی زیبا یاد شده است. در حدیثی از حضرت علی7 میخوانیم: «ما تَزَیَّنَ الْاِنسانُ بِزیَنهٍ اَجْمَلَ مِنَ الْفُتوَّهِ؛ انسان به چیزی زیباتر از فتوّت و جوانمردی، آرایش و زینت نیافته است».(2)

درباره کمیاب بودن صفت جوانمردی در انسان ها باید گفت که حتی بسیاری از خوبان نیز از ویژگی جوانمردی بی بهره اند؛ چراکه این صفت، در رویارویی با دشمنان و مخالفان و آنها که در حق آدمی، بدی و جفا روا داشتهاند، معنا مییابد و معمولاً نیز بیشتر آدمها در رفتار درست و منطقی با دشمن، درمیمانند و از جاده انصاف و عدالت بیرون میروند. نتیجه آن میشود که حتی بسیاری از انسانهای خوب نیز قادر به رفتار جوانمردانه با دشمنان و مخالفان خویش نیستند.

دستیابی به فتوت و جوانمردی، کار بسیار دشواری است؛ چراکه نخست باید به دشمنان و جفاکاران _ تا آنجا که به گستاخی آنان نینجامد _ به چشم عفو و اِغماض نگریست، در آفرینش آنها نیز حکمتها و