زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 19

زیبایی در آیات و روایات

زیبایی از جمله مفاهیم مورد توجه قرآن کریم است. قرین بودن قرآن با نثر مسجع و به کار گرفتن صنایع ادبی و ظرافت های زبانی در آن، نشان دهنده تأیید ضمنی قرآن نسبت به جنبه زیبایی شناسانه کلام است.(1) ضمن آنکه در قرآن کریم از واژگانی نیز استفاده شده که دربرگیرنده مفهوم «زیبایی» بوده، خداوند در آن از نگاه زیبایی شناسانه به مفاهیم مورد نظر نگریسته است؛ واژگانی همانند «حُسن»، «جمال»، «زینت»، «بهجت»، «حلیه»، و «نضره»

الف) حُسن

چنانچه در کتاب _معجم مقاییس اللغه_ آمده است: «حسن همان زیبایی ای در مقابل قبح و زشتی است.(2) و بر اساس سخن طُریحی «الحُسْنُ نقیض الْقُبح؛ حسن (زیبایی) نقیض قُبح (زشتی) است».(3)

واژه حسن (زیبایی)، سه نوع می باشد: نوع اول، آن زیبایی ای است که عقل را جذب می کند. این نوع حسن، به آنچه عقلاً درک می شود، با عنوان معقول و منطقی اطلاق می شود. نوع دوم حسن، دل پسندی و جذابیت برای «هوی» (احساسات) ماست و نوع سوم، زیبایی ای  است که خوشایند حواس است. این گونه اخیر، زیبایی خلقت و طبیعت است.

در قرآن کریم در جاهای متعدد، زیبایی خلقتِ خداوند، به صراحت و به طور ضمنی بیان، [و در آن، از واژه «حُسن» استفاده شده است]،

1- [1] . درآمدی بر روش شناسی هنر اسلامی، ص 54.
2- [2] . احمد بن فارس زکریا، معجم المقاییس فی اللغه، ص 262. (ذیل واژه حسن)
3- [3] . طُریحی، مجمع البحرین، ج 6، ص 235. (ذیل واژه الحسن)