زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 241

شخصیتهای مقدس در عرصه نقاشی رخ نمودند.

با توجه به نسخههای مصور موجود، جلوههایی از نقاشی دینی در دنیای اسلام را تشخیص میدهیم:

الف) نقاشیهایی که با تجسم حال و هوای عالَم قدس، عواطف آدمی را برمیانگیزند؛ خواه چنین حالتی از احساس نقاش سرچشمه گرفته باشد و خواه از احساس تماشاگر؛

ب) نقاشیهای مربوط به پند و اندرزهای رایج در کتاب های اهل تصوف؛

ج) نقاشیهای برانگیزاننده حس خداجویی، تشویق به پیروی از خداوند و تأکید بر بهشت و دوزخ. (1)

«به عقیده روان شناسان، اعمال بشر زاییده کیفیت احساس و فکر و عقیده اوست و معلوم است که یک هنرمندی چون نقاش که نیروی هنر را در راه خدمت به جامعه و دادخواهی طبقات محروم به کار می برد، تا چه حد در مغز و روح جامعه اثر دارد و ازاین روست که هیچ مصلح و رهبری نمی تواند هدف های خود را پیش ببرد مگر از راه غلبه بر احساسات مردم؛ و غلبه بر احساسات مردم _ از جمله _ بستگی دارد به آثار و مظاهر هنری که با ذوق و شکل احساس مردم پیوستگی دارد. تا جایی که می بینیم نقاشان ماهر، در محیط های مناسب، در بیدار کردن اجتماع یا تحریک عواطف انسانی یا ایجاد حس نفرت نسبت به مظالم و جنایات، به وسیله تابلوهای زنده و آموزنده خود خدماتی شگرف می کنند».(2)