زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 33

سرزمین ها و ساکنان آنها دگرگون شده است

و روی زمین، غبارآلود و زشت شد

هر آنچه رنگ و بویی دارد تغییر کرده است

و شادی چهره نمکین کم شده است».(1)

حضرت آدم7، در این شعر به دو پدیده «زشتی» [= واژه قبیح] و «زیبایی» (= الوجه الملیح] اشاره کرده است که بر نگاه زیبایی شناسانه او به پدیده ها دلالت دارد. این در حالی است که سرودن شعر از سوی او نشان از توجه وی به عنصر هنر و زیبایی است؛ چراکه شعر، مصداقی از زیبایی است. همچنین درباره ادریس7 نقل است: «او نخستین کسی بود که خط نوشت و لباس دوخت و شهر بنا نمود (معماری کرد.)»(2) چنانکه حضرت داوود7 از آوازی بسیار خوش و نیز از هنر «زره سازی» برخوردار بود.(3) همچنین همسو با ذوق زیبایی شناسانه حضرت سلیمان7 گفته اند: «اجنه برای او آنچه را که از محراب ها و تمثال ها و کاسه هایی مانند حوض ها و دیگ هایی بزرگ و ثابت می خواست، می ساختند.» (سبأ: 13)؛ و نوح7، اوج هنر زیبایش را در ساختن کشتی به ظهور رسانید. (نک: هود: 37) سرانجام در زمان پیامبر اسلام9، توجه به زیبایی، به صورت زیباترین و عالی ترین نمونه سخن فصیح و بلیغ، یعنی قرآن کریم تجلی یافت. بدیهی است جنبه هنری

1- [1] . محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 11، ص 219؛ میرزا محمدباقر موسوی خوانساری، روضات الجنات، ج 4، ص 183، محقق بزرگ خوانساری در کتاب یادشده، ذیل شعری که آورد، گفته است: «بعضی ها گفته اندکه نمی توان این شعر را به آدم 7 منسوب دانست؛ چراکه زبان آدم سریانی بود و این شعر، عربی است، پس باید نقل به معنا شده باشد. در پاسخ می گوییم: آدم 7 از همه لغات با خبر بود، چنانچه خداوند فرمود: «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا» [بنابراین چنین امکانی برای او که بتواند به عربی نیز سخن گوید وجود داشت.] و اما اینکه به سریانی سخن می گفت، به سبب مخاطبان روزگار و ویژگی زمانه او بود». (روضات الجنات، ج 4، ص 183)
2- [2] . محمد خزائلی، اعلام قرآن، ص 101.
3- [3] . همان، ص 304.