زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 91

به دلیل آن دست از جان شست، عزیزترین کسان و یارانش را به قربانگاه برد، رضای خداوند را بر رضای خود مقدم داشت و در راه او همه بلاها را به جان خرید، از نگاه نازک اندیشان و ظریف طبعان، پنهان نمانده و به زیباترین بیان بازتاب یافته است. چنانکه نمونهای از آن را در این اشعار نیّر تبریزی می بینیم:

بنگرید آن شاه اورنگ وِلا

که چه سان تازد همی سوی بلا

ز آنچه جز محبوب یکتا شسته دست

اکبر و عباس و قاسم هر چه هست ج

گرچه تا بوده است دورِ روزگار

عاشقان را با بلا بوده است کار

عشق، یحیی را میان تشتِ زَر

پیش عفریتِ لعینی بُرده سر

در بلا افکند صد ایوب را

کرد از یوسف جدا یعقوب را

جا به یونس داد در ظلمات غم

همچو بر جرجیس در چاه ظُلَم

عشق از این بسیار کرده ست و کُند

عاشقان بر دار کرده ست و کُند

لیک اگر عشق این و اینش ابتلاست

عاشقی کار حسینِ کربلاست

اندر این صحرا جز او دیّار نیست

صَعوه(1) را بر قاف عنقا بار نیست

جز حسین این ره به سر نابرده کس

عشق اگر این است عاشق اوست و بس(2)

همه کسانی که گرد حسین7 جمع آمده بودند و بر سر وفاداری خود، جان باختند نیز عاشقانی پاک باخته بودند که چون حسین7 «عشق»شان را آزموده بود، آنها را برای جانبازی پذیرفت. مرحوم شیخ عباس قمی، معتقد است اجازه ندادن امام حسین7 به قاسم بن الحسن در مرتبه اول و دوم، برای آن بود تا قاسم به مقام شوق برسد و عاشق شود: