زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 97

تقدیرهای الهی و رخدادهای زندگی شاد است و از ناکامی ها و سختی ها و تنگناها اعتراض و شکوه ای ندارد، قلبی شاد و آرام و به دور از غصه دارد، و از همه پیامدهای برآمده از پرخاشگری، اعتراض و ناخرسندی، ایمن است به تعبیر زیبای هجویری:

«رضا مَرد را از اندوه برهاند و از چنگ غفلت برباید، و اندیشه غیر، از دلش بزداید و از بند مشقت ها آزاد گرداند؛ که رضا را صفت رهانیدن است.»(1) و صفت «رضا» در سامان بخشیدن به زندگی دنیوی و دلپذیر کردن آن، کار را به آنجا می رساند که همین حیات زودگذر مادی را برای فرد، به «بهشتی نقد» تبدیل می کند:

بیاموز از پیامبر کیمیایی

که هر چت(2) حق دهد می ده رضایی

در آن لحظه درِ جنت گشایند

چو تو راضی شوی در ابتلایی(3)

ج) احسان

اگر در قرآن کریم در پی واژهای باشیم که همه کارهای نیک و ویژگیهای زیبا را فرا گیرد، آن واژه «احسان» خواهد بود. در آیه 90 سوره نحل میخوانیم: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ؛ خداوند به عدل و احسان، دستور میدهد.» سید قطب، ذیل این آیه مینویسد:

هر کار خوبی احسان و نیکوکاری است. دستور به احسان و نیکوکاری، شامل هر نوع کاری و هرگونه رفتاری که مایه خشنودی دیگران شده، به سازگاری بیشتری با آنها می شود. رضا میتواند سراسر محیط زندگی را فراگیرد؛ چه در پیوندهای بنده

1- [1] . کشف المحجوب، ص 269.
2- [2] . هر چت: هرچه تو را.
3- [3] . کلیات شمس تبریزی، ص 810.