زیبایی شناسی حماسه عاشورا صفحه 98

با پروردگارش و چه در پیوندهای بنده با خانوادهاش و چه در پیوندهای بنده با گروهی یا گروههایی از مردمان و چه در پیوندهای بنده با جملگی انسانها.(1)

با توجه به معنای لغوی واژه احسان، همه کارهای نیک، از منظر زیبایی شناسی قابل ارزیابی است و در واقع همه کارهای شایسته، زیبا نیز خواهند بود. چراکه ریشه واژه احسان، حُسن بوده و حُسن نیز به معنای زیبایی است. راغب در این باره مینویسد: «حُسن، عبارت است از هر اثر بهجت آفرین و شادی بخش که مورد آرزو باشد و بر سه گونه است: اول؛ زیبایی و حُسنی که مورد پسند عقل و خِرد باشد. دوم؛ زیبایی و حُسنی که از جهت هوا و هوس نیکوست. سوم؛ زیبایی و حُسنی محسوس که طبیعتاً زیبا و خوب است».(2)

راغب میافزاید:

«واژه حُسن در عرف عموم مردم، بیشتر به چیزی که به چشم، زیبا باشد گفته میشود، اما آنچه را که در قرآن از واژه «حُسن» آمده، بیشتر به چیزی که از نظر بصیرت و اندیشه زیباست، اطلاق شده است».(3)

در واقع، ریشه مشترک دو کلمه «زیبایی» و «عمل نیک»، (حُسن، احسان) در زبان عربی، بیانگر ارتباطِ معنایی آن دو واژه در معنای لغوی است و همچنان که عمل نیک خوب است، زیبا نیز هست. در نگاه عرفانی، هر کار نیکو (حَسَن) از دیدگاه هستی شناسانه، دارای زیبایی

1- [1] . سید قطب، فی ظلال القرآن، ترجمه: مصطفی خرم دل، ج4، ص301.
2- [2] . مفردات الفاظ قرآن، ج 1، ص 499. (ذیل واژه حسن)
3- [3] . همان، صص 500 و 501.