- فصل اوّل : زیارت راه رستگاری 1
- اشاره 1
- مقدّمه 1
- زنده نگاه داشتن یاد اهل بیت علیهم السلام 2
- برپایی مجالس برای اهل بیت 3
- زیارتِ ائمّه معصومین علیهم السلام 4
- آثار قلمی پیرامون زیارت 14
- شرایط و آداب زیارت 18
- آداب ملاقات با زائرِ ائمّه اطهار علیهم السلام 23
- اشاره 25
- فصل دوّم :زیارت سیّد الشهداء علیه السلام وشرافت آن 25
- پاداش زیارت امام حسین علیه السلام 31
- زیارت کربلا واجب یا مستحبّ ؟ 38
- نظر حجّه الاسلام شفتی قدس سره درباره زیارت سیّدالشهداءعلیه السلام 40
- برتری کربلا بر مکّه با وجود واجب بودن حجّ 41
- زیارت سالار شهیدان علیه السلام از شعائر اللَّه 43
- وجوب حفظ شعائر حسینی علیه السلام 44
- آداب مخصوص زیارت أبا عبداللَّه علیه السلام 52
- اشاره 57
- فصل سوّم: زیارت عاشورا 57
- آثار تألیفی پیرامون زیارت عاشورا 58
- سند زیارت عاشورا ومنابع حدیثی آن 62
- ترجمه متنِ روایت زیارت عاشورا 66
- کیفیّت زیارت عاشورا 70
- اشاره 70
- قائلین به تقدیم نماز بر زیارت 72
- یادآوری یک نکته 76
- قائلین به تأخیرِ نماز از زیارت 77
- نظر علّامه مجلسی قدس سره 84
- زندگینامه حجّه الاسلام شفتی قدس سره 85
- اشاره 90
- پرسش و پاسخ 90
- کتاب حاضر 90
- رساله کیفیّت زیارت عاشورا 91
- رساله بیان حدّ حائر حسینی 92
- سخن پایانی 95
- [1] سؤال وجواب 105
- کلام علّامه مجلسی قدس سره در زاد المعاد 107
- اشاره 107
- مقام اوّل : در بیان مراد آن مرحوم است 112
- مقام ثانی : در مبنای فرموده آن مرحوم است 113
- روایه الشیخ فی مصباح المتهجّد 114
- مقام ثالث : در صحّت و سقم آن است 114
- سند روایه مصباح المتهجّد 118
- ما یتوجّه علی کلام العلّامه المجلسی قدس سره فی زاد المعاد 122
- المحاکمه بین مصباح المتهجّد وکامل الزیاره 128
- مسلک الشیخ الکفعمی رحمه الله فی بیان کیفیّه الزیاره 142
- [2] سؤال و جواب 148
- رساله بیان حدّ حائر حسینی علیه السلام 148
- جواز أکل تربه الحسین علیه السلام مختصّ بطین قبره 148
- ظاهر الأکثر انّ جواز الأکل غیر مختصّ بطین قبره علیه السلام 150
- الأخبار الّتی توهم الإختصاص 157
- إیراد ألفاظ النصوص الوارده فی الباب 157
- الخبر الأوّل 159
- الأخبار الّتی تفید التعمیم 159
- اشاره 159
- الخبر الثالث 161
- اشاره 161
- الخبر الثانی 161
- الکلام فی سند الخبر 162
- اشاره 164
- الخبر الرابع 164
- اشاره 165
- الخبر الخامس 165
- الکلام فی سند الخبر 165
- الکلام فی دلاله الخبر 167
- جمله من العبارات فی تفسیر الحَیْر والحَائِر 167
- عبارات الفقهاء فی تفسیر الحَائِر 169
- أقوال الفقهاء فی تحدید الحائر 184
- اشاره 184
- المطلب الأوّل : فی صحّه ما ادّعاه العلّامه المجلسی قدس سره و عدمها 185
- القول الأوّل : انّ الحائر هو ما دار علیه سور الصحن 185
- اشاره 185
- اشاره 193
- المطلب الثانی : فی مستند القول الأوّل 193
- ما وصل إلینا من جور المتوکّل علی قبر الحسین علیه السلام 193
- اطلاق الحائر علی الموضع الشریف فی الروایات 211
- اشاره 211
- اشاره 212
- الکلام فی سند الروایه و دلالتها 212
- الکلام فی دلاله الروایه 214
- الکلام فی سند الروایه 215
- اشاره 217
- ممّا یدلّ علی بطلان القول الأوّل : 217
- الکلام فی سند الحدیث 219
- لم یکن لمرقد مولانا الحسین علیه السلام إلی زمن هارون عماره 224
- لم یکن لمرقد أمیرالمؤمنین علیه السلام إلی زمن هارون عماره 226
- فیما یدلّ علی انتفاء العماره لمرقد مولانا الحسین علیه السلام 231
- اشاره 244
- مراد از « علیّ بن الحسین » در زیارت عاشورا 244
- سنّ شریف امام سجّاد و علیّ اکبر شهید علیهما السلام 246
- سنّ شریف امام سجّاد علیه السلام در واقعه کربلا 258
- سنّ شریف امام باقر علیه السلام در واقعه کربلا 266
- تعداد لعن وسلام در زیارت عاشورا 272
- دعای بعد از زیارت عاشورا 273
- زیارت سیّد الشهداء علیه السلام واجب یا مستحبّ ؟ 274
- ثواب گریه بر سیّد الشهداء علیه السلام 275
- تعزیه داری وشبیه خوانی سیّد الشهداء علیه السلام 276
- وقف بر تعزیه أبا عبداللَّه علیه السلام 278
- دُهُل زدن در تعزیه سیّد الشهداء علیه السلام 279
- غنا نمودن در مرثیه أبا عبداللَّه علیه السلام 280
- برهنه سینه زدن 281
- نذر روزه تاسوعا و عاشورا 282
- اشاره 284
- رساله شریفه فی بیان کیفیّه زیاره عاشوراء 284
- اشاره 285
- مولده و نشأته 287
- کلمات العلماء فی حقّه 287
- اسمه و نسبه 287
- ترجمه العلاّمه السیّد أسد اللَّه الشفتی قدس سره 287
- حیاته العلمیّه والإجتماعیّه 290
- أساتذته 290
- مشایخه فی الإجازه 291
- آثاره العمرانیه الخالده 293
- آثاره العلمیّه 294
- أولاده 296
- وفاته 298
- مدفنه 299
- منهج التحقیق 300
- اشاره 300
- شکر و ثناء 301
- نماذج من النسخ المخطوطه للکتاب 303
- الخبر الأوّل : روایه ابن قولویه رحمه الله فی کامل الزیاره 306
- الخبر الثانی: روایه الشیخ الطوسی قدس سره فی مصباحه 315
- الخبر الثالث : روایه أخری رواها الشیخ قدس سره فی مصباحه 318
- اشاره 318
- روایه محمّد بن المشهدی رحمه الله فی المزار الکبیر 326
- فیما قاله السیّد بن طاوس رحمه الله 330
- الأمر الأوّل: فیما یترتّب علی زیاره الحسین علیه السلام یوم عاشورا من الثواب 331
- المطلب الثانی فیما یستفاد من هذه الأخبار 331
- الأمر الثانی: فیما هو دخیل فی حصول الزیاره وثوابها 333
- اشاره 335
- الأمر الثالث: فی انّ الزیاره وثوابها حاصلهٌ بالسلام والاجتهاد فی الدعاء علی قاتله مطلقًا 335
- الأمر الرابع : فی انّ الرکعتین جزءٌ لزیاره عاشوراء 335
- إنّ محلّ الرکعتین بعد الفراغ من الزیاره حتّی من السجده 336
- اشاره 340
- الأمر السادس : فی انّ الدعاء المشتمل علی خبر صَفوان لیس جزء لزیاره عاشوراء 340
- الأمر الخامس : فی انّ زیاره عاشوراء للقریب والبعید 340
- إنّ ما ذکر فی روایه صَفوان ممّا یدلّ علی قضاء الحوائج بهذه الزیاره انّما هو إذا کانت مع الدعاء 341
- الأمر السابع :فی أنّ زیاره عاشوراء لاتختصّ بیوم عاشوراء 343
- المطلب الثالث فی ذکر بعض کلمات العلماء فی بیان کیفیّه هذه الزیاره وهذا الدعاء وبعض الإختلاف بینهم فی ذلک 345
- الوجه الأوّل : من جهه الصلاه الوارده فی زیاره عاشوراء 345
- اشاره 345
- اشاره 345
- ما قاله الکفعمی رحمه الله فی مصباحه 346
- فیما یرد علی کلام الکفعمی رحمه الله 349
- کلام العلّامه المجلسی قدس سره 351
- فیما یرد علی العلّامه المجلسی قدس سره 353
- فیما ذهب إلیه المحقّق الداماد رحمه الله 360
- الإیراد علی ما ذکره المحقّق الداماد قدس سره 361
- الصلاه هل هی شرطُ کمال لهذه الزیاره أو جزء تفسد الزیاره بفقدها 362
- اشاره 364
- الوجه الثانی : انّ التکبیر قبل الشروع فی هذه الزیاره واردٌ فیها أم لا ؟ 364
- فیما ذهب إلیه والده السیّد حجّه الإسلام قدس سره والکلام فیه 365
- الوجه الثالث : من جهه الدعاء الأخیر المصدّر بأسماء الجلاله 366
- الوجه الرابع : من جهه انضمام زیاره أمیرالمؤمنین علیه السلام إلی هذه الزیاره 367
- المطلب الرابع فی أمور ینبغی التنبیه علیها 375
- الأمر الأوّل : فیما اشتمل علیه دعاء صفوان 375
- الأمر الثانی فی انّ الروایه المشتمله علی «زیاره ششم» هی الروایه المشتمله علی زیاره عاشوراء 378
- اشاره 378
- الإختلاف بین زیاره عاشوراء و زیاره ششم فی ترتیب الدعاء 380
- الأمر الثالث : فی بیان محلّ زیاره العاشور إذا أراد الجمع بینها وبین الزیاره المعروفه بزیاره ششم 382
- الأمر الرابع : فی انّه هل یجوز الإتیان بهذه الزیاره علی النظم المذکور فی مجالس عدیده أو ماشیًا أو راکبًا؟ وهل یعتبر فیها الموالات فی أجزائها أم لا؟ 385
- اشاره 387
- الأمر الخامس : فی استحباب زیاره عاشوراء فی کلّ یوم 387
- ما هو المراد بالثواب المذکور فی الروایات ؟ 388
- اشاره 389
- الأمر السادس : فی بعض ما یتعلّق بسند الروایات 389
- روایه کامل الزیاره فی غایه الإعتبار 394
- أنّه لا حاجه فی المقام إلی إعتبار السند 396
- بیان اختلال ما فی زاد المعاد وتحفه الزائر فی سند الروایه 396
- الأمر السابع : فی تغییر بعض کلمات الزیاره علی تقدیر إتیانها فی غیر یوم عاشورا 405
- الأمر الأوّل : فی انّ الصلاه لیست جزءًا للزیاره المطلقه 407
- ختام فی بیان أمور 407
- الأمر الثالث : فی أنّ هذه الزیاره تختصّ بالبعید أو تعمّ القریب ؟ 412
- الأمر الرابع : فی انّ الإیماء فی الزیاره ما المراد منه ؟ 413
- الأمر الخامس : فی انّه هل یشترط فی الزیاره الصعود علی السطح المرتفع أو البروز إلی الصحراء، أم لا ؟ 415
- الأمر السادس : فی بیان إختلاف روایه کامل الزیاره والمصباح 416
- اشاره 416
- فیما قاله والده السیّد حجّه الإسلام قدس سره والکلام فیه 417
- الأمر السابع : فی انّه قد ورد فی بعض الروایات زیارته علیه السلام ممّا یناسب روایه عُقبَه بن قیس ومالک الجُهَنِی 420
- اشاره 423
- بیان کلمات أهل اللغه 426
- المقام الأوّل :فی معنی الحائر 426
- اشاره 426
- اشاره 426
- بیان کلمات الأصحاب فی معنی الحائر 428
- انّ المستفاد من کلام جمله من أهل اللغه وکلام جمله من الأصحاب: انّ الحائر اسمٌ للموضع المنخفض 431
- المطلب الأوّل 431
- انّ الظاهر من کلمات جمله من هؤلاء الأصحاب، اتّفاقهم علی انّ الحائر ما دار علیه سور المشهد والمسجد دون سور البلد 432
- المطلب الثانی 432
- اشاره 438
- توضیح الحال فیه یقتضی أن یقال : انّ هنا أمورًا : 438
- الأمر الثالث 439
- ذکر بعض الأخبار الوارده فی الحائر 439
- اشاره 439
- الأمر الثانی 439
- فیما یستفاد من کلام الشیخ المفید رحمه الله فی الارشاد 442
- المطلب الثالث 442
- فی تحقیق الحال فی تحدید الحائر 444
- المطلب الخامس 444
- المطلب الرابع 444
- فیما یستفاد من کلام الحلّی والعلّامه فی المنتهی 444
- اشاره 444
- رأی والده السیّد حجّه الإسلام قدس سره 445
- القول الأوّل: انّ الحائر اسم للصحن مع ما فیه 447
- الإشاره إلی بعض فوائد والده حجّه الإسلام قدس سره 447
- الأقول فی المسأله : 447
و درود و سلام بی پایان بر آن فرستاده ای که از ابتدای رسالت خود تا آخرین لحظات عمر پر برکتش، همواره به حفظ و نگهداری از آن نعمتِ بزرگ - یعنی اهل بیت طاهرین که درود و سلام بی نهایت الهی بر آنان باد - سفارش می نمود.
پیامبر رحمت صلی الله علیه وآله همیشه توصیه می فرمود به این که : مبادا کفران این نعمت کنید و در حقّ اهل بیت من جفا نمایید وگرنه از این دنیا نخواهید رفت جز با حسرت وپشیمانی ومصداق این آیه شریفه می شوید :
« خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَه ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ » (1).
امّا چه گوییم از امّتی که پس از عروج ملکوتی پیغمبرِ خود به عالم بقا، شروع به مخالفت با آن حضرت نموده و تا توانستند در حقّ اهل بیتِ پاکِ او ظلم وستم روا داشتند !
آری، آنها عزیزترین فرزندِ پیامبرشان، فرزند خیر النساء و بنت النبیّ و سیّده نساء العالمین فاطمه الزهراء علیها السلام را مظلومانه و با لبِ تشنه در صحرای کربلا شهید نمودند ؛ شخصیّتی که نبیّ أعظم صلی الله علیه وآله در حقّش فرمود :
« حسین منّی وأنا من حسین » (2).
ولعنه اللَّه علی القوم الظالمین، و سیعلم الّذین ظلموا أیّ منقلب ینقلبون.
ص : 10
1- 4. حجّ : 11 .
2- 5. کامل الزیاره : ص 116 ب 14 ح 11 ؛ و صحیح ترمذی : 2 / 307 .
زنده نگاه داشتن یاد اهل بیت علیهم السلام
یکی از وظایفی که در راستای انجام فرامین الهی، بر دوشِ بندگان سنگینی می کند، زنده نگاه داشتن نام و یادِ اهل بیت عصمت وطهارت علیهم السلام ومودّت نسبت به آنها است.
امّا اینکه چگونه این وظیفه محقّق شده و جامه عمل به خود می پوشد، پرسشی است که پاسخ آن را باید در کلامِ گهر بارِ خودِ اهل بیت جستجو نمود.
هشتمین ستاره آسمان ولایت و امامت حضرت علیّ بن موسی الرضا - علیهما آلاف التحیّه والثناء - تعلیم وتعلّم آموزه های اهل بیت علیهم السلام را، یکی از شیوه های زنده نمودن یاد آنها معرّفی نموده، می فرمایند :
« خداوند رحمت کند بنده ای که امرِ ما را زنده کند . راوی در این باره سؤال می کند: چگونه امر شما زنده می شود ؟ حضرت می فرمایند: علوم ما را فرا گیرید و به مردم تعلیم دهید، چرا که اگر مردم بدانند نیکویی کلام ما را، به تحقیق از آن پیروی می کنند » (1).
پس فراگرفتن علوم ائمّه اطهار علیهم السلام و تعلیم آن به مردم، یکی از وظایف خطیر ومهمّی است که بر دوشِ مؤمنان نهاده شده ؛ پس زمانی که مردم نیکویی کلام آنها را دریابند وبه آن عمل کنند، به تحقیق به عالی ترین هدفِ خلقتِ خود که رستگاری و رحمت بی کران الهی است، خواهند رسید ؛ چنانچه خداوند متعال در قرآن کریم فرموده :
1- 6. بحار الأنوار : 2 / 30 ح 13 .