آفتاب در مصاف: علل و ابعاد حادثه ی عاشورا برگرفته از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای ( مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی صفحه 264

نمیخواستید دین در جامعه حاکمیّت داشته باشد؟ معاویه که گفت من دین را حاکمیّت خواهم داد؛ معاویه که ادّعا میکرد من حاضرم به کتاب خدا عمل کنم؛ چرا شما قبول نکردید؟ اگر کسی میگفت معاویه بعد از شهادت امام حسن علیه السلام خودش را با رفتار خلافش رسوا میکرد، همان معترضین باز میگفتند شما باید خودتان را زنده نگه دارید، میماندید و نمیگذاشتید؛ و باز جای سؤال باقی بود. این هم یکی از فرقها بین زمان امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام ، که البته ایشان این را مفصّل ذکر میکنند.

چیزهای دیگری هم در بیاناتشان هست؛ از جمله اینکه کوفه ی زمان امام حسین علیه السلام ، تشنه ی کسی بود که بیاید آنجا علیه دستگاه حکومت و خلافت شمشیر بزند نامه ها نوشتند(1).

*

اما کوفه ی زمان امام حسن علیه السلام شهری بود که از جنگهای طولانی چند ساله خسته بود و اصلاً آمادگی جنگیدن نداشت. این هم درست است. بنابراین، ایشان برای خواننده روشن میکنند که بین آن زمان و این زمان، تفاوت هست.

ارتداد مردم و تشکیل تدریجی دوباره ی شیعه پس از عاشورا

بنده مکرّر در سخنرانیها این روایتی را که از حضرت صادق علیه السلام نقل شده، خوانده ام که فرمود:

«إرْتَدَّ النَّاسُ بَعْدَ الْحُسَیْنِ إِلاَّ ثَلاثَه»؛(2)

بعد از واقعه ی عاشورا همه ی مسلمانهایی که دور و بر ائمّه بودند، پاشیده شدند، مگر سه نفر؛ یحیی بن امّ طویل، جبیربن مطعم و ابوخالدالکابلی. فقط این سه نفر در اطراف امام سجّاد علیه السلام ماندند و بعد با تلاش آن حضرت، «ثُمَّ إِنَّ النَّاسَ لَحِقُوا وَ کَثُرُوا»؛(3) مردم تدریجاً ملحق شدند، زیاد شدند و مجدّداً جمع شیعه - یعنی جمع مبارز - شکل گرفت.

1- . أنساب الأشراف، ج 3، ص 224؛ روضه الواعظین، ص 172؛ بحارالأنوار، ج 44، صص 332-334.
2- . الإختصاص، ص 64؛ بحارالأنوار، ج 46، ص 144.
3- . همان.