تجلی قرآن در حماسه عاشورا صفحه 89

یادشده در تکاپوی یافتن تکیه گاهی استوار است تا با تکیه بدان بر انبوه مشکلات چیره شود و در این میدان، گوی سعادت را برباید. یاد خداوند که آفریننده هستی و مدبّر امور است، آرام بخش ترینِ ذکرها برای قلب نگران بشر خواهد بود.

علامه طباطبایی رحمه الله ذیل آیه «أَلا بِذِکْرِ الله تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(1)

چنین نگاشته است: این عبارت از آیه، تنبیهی است برای مردم که متوجه پروردگار خود بشوند و با یاد او دلهای خود را آرامش بخشند؛ چون آدمی در زندگی خود، هدفی جز رستگاری و رسیدن به سعادت و نعمت ندارد، و چه بسا برخورد ناگهانی با شقاوت و نعمت است که او را بیمناک می سازد. امّا تنها سببی که سعادت، شقاوت، نعمت و نقمت به دست آن است، همان خدای سبحان می باشد؛ چون بازگشت همه امور به اوست و اوست که فوق بندگان و قاهر بر آنان و فعّال ما یشاء و ولیِّ مؤمنان و پناهندگان به اوست.

پس یاد او برای آن که اسیرِ حوادث است و همواره در جستجوی رکن وثیقی است که سعادت او را ضمانت کند، مایه انبساط و آرامش است، آن گونه که نوشدارو، مایه راحتی و آرامشِ مارگزیده؛ چه همان طور که مارگزیده به نوشدارو اعتماد می کند و خود را به آن می رساند، و پس از استعمال آن، لحظه به لحظه احساس نشاط، سلامتی و عافیت می کند، آدمی نیز از یاد خدا چنین احساسی را می نماید. بنابراین، هر قلبی (به طوری که جمع مُحلّی به الف و لام - القلوب - افاده می کند) با ذکر خدا اطمینان می یابد. این معنا حکمی است عمومی که هیچ قلبی از آن مستثنا نیست، مگر این که قلب آدمی، به جایی برسد که بر اثر از دست دادن بصیرت و رشدش، دیگر نتوان آن را قلب نامید.(2)