بازشناسی نهضت عاشورا صفحه 105

1 ) انحراف در مفهوم اطاعت

در اندیشه ی اسلامی، اطاعت از امام معصوم واجب شده و در واقع مانند اطاعت از خدا و رسول صلی الله علیه و آله دانسته شده است، چنان که می فرماید:

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ (نساء، 59)؛

خدا و رسول و صاحبان امر را اطاعت کنید (مراد از صاحب امر، در این آیه و آیات نظیر آن، امام معصوم می باشد). اما این قضیه چنان انحراف پیدا نمود که آن را شامل اطاعت از هر نوع فرد ظالم و فاسق و جائری هم می دانستند، چنان که این آیه را بر لزوم اطاعت از فرد ظالم و ستمگری همچون یزید هم ناظر شمردند. در صورتی که به طور قطع در تفکر دینی اطاعت از چنین امام و رهبری نه تنها واجب نیست، بلکه حرام مسلم و قطعی هم هست.

2 ) انحراف امت در برداشت از کلمه ی بیعت

یکی از واژه ها و کلماتی که در قرآن مجید، نشانه ی پیوند امت اسلامی با رهبر معصوم و حاکم عادل دینی است، کلمه بیعت است که به معنای گردن نهادن و پذیرفتن و نیز به مفهوم خود را ملزم به پیروی دانستن می باشد. در این کلمه که در فرهنگ قرآنی، فقط برای ایجاد ارتباط میان امت اسلامی و پیامبر و امام و در دوره غیبت، مشابه ترین فرد با این بزرگواران است، انحراف سترگی روی داد. برداشت هایی که از کلمه بیعت صورت گرفت، صددرصد برداشت های انحرافی بود و توجیه گر مظالم و جنایات بزرگی در تاریخ شد. در قرآن مجید، خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:

إِنَّ الَّذِینَ یُبایِعُونَک إِنَّما یُبایِعُونَ اللّهَ (فتح، 10).

این آیه، در دوره اموی دستاویز توجیه همه ی جنایت ها قرار گرفت. آیا واقعا با هر فردی، که به دروغ داعیه ی رهبری امت اسلامی را دارد و فاقد هر گونه صلاحیت، لیاقت، پاکی و طهارت است، می توان بیعت نمود؟

آیا با فردی متظاهر به فسق، فاسق، شراب خوار و مخالف ایده های رسالت هم می توان بیعت نمود؟ (127)