بازشناسی نهضت عاشورا صفحه 228

وانهاده اند...، حرام خدا را حلال نموده و حلال خدا را حرام کرده اند.

تحریفاتی که در اذهان عموم جامعه آن روز پدید آمده، در واژگان اصلی و اساسی رخ نموده است. مثلاً اطاعت از ائمه علیه السلام ، که در قرآن مجید همسنگ اطاعت از خداوند است، را به اطاعت از رهبری جنایتکارانه ی خودشان فروکاسته اند و مردم هم همین را برای خود مبنا و اصل قرار داده اند. لزوم حفظ جماعت را به مفهوم پیدا نشدن هیچ گونه حرکتی در برابر خود تصویر نموده اند و بیعت را به مفهوم کنار آمدن با خودشان مطرح کرده اند.

چنین وضعیتی، یک انحراف عمیق را در انگاره های دینی به وجود آورد، به گونه ای که: افرادی همچون عبداللّه عمر - که از جمله فقهای اهل سنت و محدثین آنان به شمار می رود، فکر می کرد که اگر مردم با هوسران بی لیاقتی مثل یزید هم بیعت کردند، او نیز باید آن را بپذیرد. به این جهت بود که در مورد بیعت با یزید به معاویه گفت: «فاذا اجتمع الناس علی ابنک یزید لم اخالف»؛ وقتی مردم با فرزندت یزید بیعت کردند، من با آن مخالفت نخواهم کرد.(1)

لزوم تجدید ساز واره تفکر دینی

هنگامی که پوسته ای از دین باقی می ماند و فرهنگ غیر خودی و بیگانه به درون مکتبی سرایت می نماید و فرهنگ دچار تجزیه می شود. در این شرایط، ظاهر دین برگزیده می شود (ظاهرگرایی) و روح و باطن آن از درون شریعت رخت بر می بندد و از عناوین دینی در خدمت اهداف پلید شیطانی بهره گرفته می شود و دیگر آن پویایی و آفرینندگی و تحرک وجود نخواهد داشت. در واقع، روح این تفکر مرده است.