بازشناسی نهضت عاشورا صفحه 29

حسین علیه السلام را. آری، چنین زمینه هایی موجب احساس تکلیف شرعی نمودن امام حسین علیه السلام در قیام برای حفظ و حراست دین و امت از هجمه ی مفسدان می باشد، اما این که ماهیت قیام امام حسین علیه السلام چیست باید در متون و بیانات خود امام جستجو شود (در بخش اهداف در این خصوص سخن بسنده گفته خواهد شد).

آنچه از ظاهر کلام سید مرتضی در تنزیه الانبیاء برمی آید، این است که ایشان، اقدام امام حسین علیه السلام به قیام را با توجه به وجود شرایط، یعنی وجود ناصر و ضعف بنیه ی خصم، عمل به تکلیف تعیینی که امام علیه السلام بر خود احساس کرد، می داند. زیرا از وجود حرکت اجتماعی بر ضد دستگاه حاکم آگاه بود و آنها از او برای به عهده گرفتن رهبری این قیام مکرر دعوت کرده بودند.(1)

4 ) قضای الهی در کنار این ها دیدگاه مشیت الهی را می بینیم که همچون سایر موارد مسأله ی شهادت امامان علیهم السلام ، به خصوص نهضت و شهادت اباعبداللّه علیه السلام را صرفا به داعی قضای الهی و مشیت خداوند می داند.

اینان می گویند پیش از این که ما به دنیا بیاییم سرنوشت هر کدام در دیوان قضای الهی مکتوب شده و تغییرناپذیر است و به قول شاعر:

گلیم بخت کسی را که بافتند سیاه

به آب زمزم و کوثر سفید نتوان کرد

و اگر می بینیم که اولیای الهی در چه مصائبی گرفتار بوده اند این همه به خاطر عهدی است که در عالم «ذر» با خدا بسته اند و قبول کرده اند. در خصوص این دیدگاه به پاره ای از آیات و روایات استناد می کنند که از باب نمونه فقط به دو مورد بسنده می کنیم: 1 ) متنی در فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام کار گروه حدیث پژوهشکده (47)