بازشناسی نهضت عاشورا صفحه 39

دست بگیرد، دعوت کردند، و امام هم درپاره ای از پاسخ ها یا بیانات خود، از شأن یک امام اسلامی و انتظاراتی که از اوست سخن می گوید، یعنی هم برای امام و هم برای مردم، روشن است که آمدن امام به کوفه برای زعامت و زمامداری جامعه است.(1)

3 ) فدا - کفاره

دیدگاه قدیمی و توده پسندی است، که می گوید امام حسین فدای امت شد تا روز قیامت بتواند گنهکاران امت جدش را شفاعت کند.

این دیدگاه شبیه همان چیزی است که در مسیحیت برای حضرت عیسی علیه السلام می گویند. در این نظریه، که منشأ عرفانی، تصوفی دارد، امام حسین علیه السلام منبع محبت است و چون به امت اسلام عشق می ورزد نمی تواند، عذاب کشیدن آنان را در قیامت ببیند و لذا حاضر می شود برای نجات آنان و به عنوان کفاره ی گناهان امت، قربانی آنان شود.

دیدگاه فدا و قربانی و کفاره، به شیوه ای که در بالا ذکر شد، امروز در محافل روشنفکران دینی، تفسیر مترقی تری یافته است و جنبه ی کارکردی به خود گرفته است. دیدگاه تجدید نظر شده ی فدا می گوید منظور از فدا، الگو شدن برای قیام مردمان در برابر ظالمان در طول تاریخ است. بنابراین، دیدگاه فدا و قربانی شدن امام حسین علیه السلام برای امت، به دو معنا مطرح می باشد:

1 ) امام حسین علیه السلام شهادت را پذیرفت و در مقابل، از خداوند امتیاز شفاعت امت جدش را گرفت تا خداوند آنان را به جهنم نبرد.

2 ) یک الگوی عملی برای قیام، در برابر ظلم و ناحق در تاریخ انسان لازم بود به پاخیزد و آن کس امام حسین علیه السلام بود که حاضر شد در راه این هدف جاودان، قربانی و فدا شود. و از این رو، کاری که حسین کرد برای همیشه ی تاریخ و انسانیت، زنده و با طراوت