بازشناسی نهضت عاشورا صفحه 417

حسین علیه السلام می دانست آنچه مطرح بود، مبارزه ی بین حق و باطل بود، و اطمینان داشت که چون حق آشکار گردد نیازی به توسل به زور و خشونت و جنگ و جدل و نقشه چینی نیست.(1)] نیز بنگرید به ص 130 کتاب استاد]

استاد شهیدی نیز چنانکه دیدیم و در ادامه ی مقاله نیز خواهد آمد، تا حدود قابل توجهی به شیوه ی عقاد عمل کرده است، تا جایی که می توان احتراما ایشان را - با توجه به شباهت های دیگر - نوعی عقّاد ایرانی دانست.

و بنابراین سزاوار نیست که سهم وی، به عنوان یکی از نوگرایان مسلمان و از مهم ترین پیشروان این گونه روی کردها و تحلیل ها و نیز سهم کتاب اثرگذار او نادیده گرفته شود.

نظریه ی اصلی کتاب

4 ) پیش تر هم اجمالاً آوردیم که محور اصلی نظریه ی استاد شهیدی و ماحصل پاسخ کتاب ایشان به سؤال مطرح شده در آن مبتنی بر تقابل و تضاد دیرینه ی قبایلی میان دو تیره از اعراب، موسوم به عدنانی و قحطانی یا مُضَری و یمانی است که نه تنها در این کتاب به عناوین و صورت های مختلف نمود یافته است (از جمله در فصل های 4 و 5 و 9)، بلکه در کتاب مشهور دیگر ایشان به نام تاریخ تحلیلی اسلام که از کتب درسی دانشگاهی است و آن هم اثری مهم و قابل توجه بوده و حدود 30 بار از سوی مرکز نشر دانشگاهی چاپ شده است، به عنوان مسأله ای عمده و تحلیلی محوری و بنیادین آمده است. استاد در مقام تلخیص گزارش مفصل خود از رقابت های خونین این دو تیره که ریشه در ایام جاهلیت داشته می نویسد:

«شگفت این که این دسته بندی و هم چشمی بین مضریان و یمانیان برای سال ها