سوژه های سخن 9 : اسلام حسینی - اسلام یزیدی صفحه 50

آرامش، امنیت و ... در بالاترین سطح بهره مند شود، باید نسبت به خداوند تکالیفی انجام دهد و رضایت پروردگار را به دست بیاورد.(1) بر اساس این مقدمه می توان انسانها را به دو گروه تقسیم کرد: انسان ها یا تکلیف گرا هستند یا تکلیف گریز. بر همین اساس، ابتدا فرمولی را که هر یک از گروه ها، از آن بهره می برند بیان و نتیجه عملکرد هر یک را بررسی می کنیم و درنهایت راه رسیدن به نتیجه مطلوب را بر اساس معارف دین متذکر می شویم.

ویژگی های جامعه تکلیف گرا:

اشاره

در جامعه مطلوب، اصولی وجود دارد که انسان برای رسیدن به مقصد می بایست به آن پایبند باشد:

الف) اصل وجود تکلیف

وقتی انسان گرسنه به دنبال غذا می گردد، اگر بتواند چلو کباب می خورد، نتوانست چلو کباب بخورد، ساندویچ می خرد و اگر باز نتوانست، تکه نان خشکی پیدا می کند و می خورد و هیچ وقت به خودش نمی گوید: حال که نمی توانی چلوکباب بخوری پس گرسنه بمان! در بحث تکلیف نیز همین مسئله مطرح است. مثلا اگر کسی نتواند در امر به معروف و نهی از منکر اقدام عملی انجام دهد، باید زبانی تکلیفش را انجام دهد و اگر شرایط آن قدر بد بود که نمی توانست حتی زبانی ابراز انزجار از منکر کند- مانند اسرای دفاع مقدس که در شرایط بسیار سخت، از بیم جان نمی توانستند در برابر منکر حتی زبانی امر به معروف و نهی از منکر کنند- باز تکلیف از او برداشته نیست و باید در دلش از بدی، بدش بیاید و خوبی ها را دوست بدارد.

حضرت علی علیه السلام می فرمایند: « جَاهِدُوا فِی سَبِیلِ اَللَّهِ بِأَیْدِیکُمْ فَإِنْ لَمْ تَقْدِرُوا فَجَاهِدُوا بِأَلْسِنَتِکُمْ فَإِنْ لَمْ تَقْدِرُوا فَجَاهِدُوا بِقُلُوبِکُمْ.(2)

در راه خدا به صورت عملی جهاد کنید و اگر نتوانستید با زبانتان اقدام کنید و اگر نتوانستید، بادل هایتان جهاد کنید.» بنابراین، تکلیف دارای شرایطی ست. مانند: عقل و اختیار، بلوغ و قدرت. انسان مکلف،