- مقدّمه مترجم 1
- مقدّمه مؤلف 3
- کلمه عاشورا در لغت عرب: 6
- اشاره 6
- بخش اوّل: مقدّمه 6
- عاشورا و ریشههای روائی آن: 8
- آراء فقهای امامیّه 11
- اشاره 11
- آیا به روز نهم محرم عاشورا میگویند یا به روز دهم: 11
- آراء اهل سنّت: 12
- روزه عاشورا قبل از نزول روزه ماه رمضان چه حکمی داشت؟ 12
- آراء فقهای امامیّه: 13
- اشاره 13
- آراء فقهاء اهل سنّت: 14
- آیا پیامبر اکرم روزههای یهود را تائید میکرد؟ 15
- اشاره 16
- نقد: 16
- آیا یهود در روز عاشورا روزه میگرفتند: 17
- اشاره 24
- بخش دوّم: حکم شرعی روزه عاشورا 24
- حکم شرعی روزۀ گرفتن در روز عاشورا چیست؟ 25
- اشاره 25
- روایات منقوله از طرق امامیّه که مفادشان نهی از روزۀ عاشورا دارد: 26
- [ب روایت زرارة] 26
- [1- روایات منقوله از طرق امامیّه] 26
- [الف روایت من لا یحضره الفقیه] 26
- [ج روایت نجبة بن حارث عطار] 27
- اشاره 28
- [د روایت ابان از عبد الملک از ابا عبد الله علیه السلام] 28
- تحقیق در سند روایت: 29
- [ه روایت جعفر بن عیسی از امام رضا علیه السلام] 30
- اشاره 30
- مناقشه در سند 31
- سخنی از قطیفی: 32
- [خ- روایت از امالی طوسی] 33
- [ل- روایت عبید بن زراره] 33
- [ی روایت عبد اللّه بن سنان] 34
- [ق- روایت سعید بن مسیّب از سعد] 35
- پاورقیها: 35
- اشاره 40
- تحقیق در روایاتی که از روزۀ روز عاشورا منع نمودهاند: 40
- نقد مرحوم علامه خوئی حول روایت مصباح: 43
- اما روایاتی که از طرق امامیه نقل شده و دلالت بر جواز روزه عاشورا دارد: 44
- [1- روایت ابی همّام از ابی الحسن علیه السلام] 44
- [3- روایت کثیر النواء از ابو جعفر علیه السلام] 45
- [2- روایت عبید اللّه بن میمون قدّاح از ابی جعفر از پدرش علیهما السلام] 45
- اشاره 45
- کثیر النواء کیست؟ 46
- [4- روایت مسعدة بن صدقه] 46
- [5- روایت حفص بن غیاث] 47
- [6 روایت زهری از علی بن الحسین علیهما السلام] 47
- [7- رایت جعفریّات] 48
- [8- روایت ابن عباس] 49
- [9- روایت صدوق] 49
- [10- روایت فقه الرضاء] 50
- [11- روایت دعائم الاسلام] 50
- [پاورقیها: 52
- [1- روایت سالم از پدرش] 58
- امّا روایات: 58
- 2- روایاتی که دربارۀ روزه روز عاشورا از طرق اهل سنّت نقل شده است: 58
- اشاره 58
- [3- روایت هشام بن عروة از پدرش از عایشه] 59
- اشاره 59
- [2- روایت عروة بن زبیر از عایشه] 59
- آراء و توضیحاتی در مورد حدیث: 60
- نقد سندی: 60
- [5- روایت حمید بن عبد الرحمن بن عوف] 63
- نقدی بر دلالت و سند حدیث: 64
- [6- روایت ابن عباس] 64
- اشاره 64
- [7- روایت ابو موسی] 66
- [8- روایت ابن عباس] 67
- اما نقد سندی: 68
- امّا نقد دلالی: 68
- اشاره 68
- [9- روایت عبد اللّه بن مسعود] 69
- [10- روایت عروة از عایشه] 70
- [11- روایت سلمة بن الاکوع] 71
- [13- روایت اسود بن یزید] 72
- [12- روایت ابی قتاده] 72
- [16- دستور عمر بن خطاب به روزه عاشورا] 73
- [14- روایت جابر بن سمرة] 73
- [15- روایت قیس بن سعد بن عباده] 73
- [17- روایت عبد الله بن عباس] 74
- نقد سندی: 75
- اشاره 75
- [19- روایت عبد اللّه بن عمر] 75
- [18- روایت ابن عباس از رسول خدا ص] 75
- [22- روایت از بعضی از زنان پیامبر- ص] 76
- [20- روایت ابن عمر که وی از رسول خدا ص] 76
- [21- روایت ابن عبّاس] 76
- [24- ایضا از ابن عبّاس] 77
- [26- فتوای علی ع به روزه روز عاشورا] 77
- [23- ابن عباس بدون اسناد به پیامبر- ص] 77
- [25- دستور پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به روزه روز عاشورا] 77
- [27- عمار و روزه روز عاشورا] 78
- [28- روایت ابو سعید خدری] 78
- [30- روایت عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- ص] 79
- [29- روایت دختر رزینة خادمۀ رسول خدا ص] 79
- [31- روایت صاحب لئالی مرفوعا از ابن عباس مرفوعا] 81
- پاورقیها: 81
- بخش سوّم [نقل نظریات فقهاء امامیّه و اهل سنّت] 90
- اشاره 90
- دلیل کسانی که قائل به حرمت روزه روز عاشورا هستند: 96
- قائلین به استحباب روزۀ روز عاشورا: 97
- استحباب روزه روز عاشورا بر وجه اندوه و ناراحتی: 98
- سخنان کسانی که قائل به کراهت روزۀ روز عاشورا هستند 110
- آراء فقهاء اهل سنّت: 111
- اشاره 120
- بخش چهارم: دروغها و دیدگاهها 120
- برخورد اهل بیت علیهم السّلام با اینگونه از سخنان دروغین: 130
- اصرار بر یک مطلب باطل: 136
- عاشورا عید امویها 139
- معاویه عاشورا را روز عید اعلان نمود. 143
- وظایف مؤمنین در شب و روز عاشورا: 144
- 1- زیارت حسین علیه السلام در شب و روز عاشورا: 145
- اشاره 145
- [اما در شب عاشورا] 145
- اشاره 147
- اما فضیلت احیاء شب عاشورا: 147
- 2- احیاء شب عاشورا به جهت همدردی با اهل بیت علیهم السّلام: 147
- 1- اظهار حزن و اندوه: 148
- امّا روز عاشورا: که دارای اعمال و تکالیفی هست که به بعضی از آن اشاره مینمائیم. 148
- 2- برپائی عزا: 149
- 3- دست برداشتن از کارهای شخصی: 150
- 4- امساک از طعام: 150
- 5- نفرین در حق ظالمین: 150
- 6- دعاء به فرج: 151
- 8- پوشیدن لباس سیاه: 152
- 7- زیارت شهداء در روز عاشورا: 152
- پاورقیها: 153
- 11: المصباح المنیر ص 104- مؤلف: صاحب کتاب ذکر شده، احادیثی نقل میکند، که در سایر کتب ذکری از آن به میان نیامده است و ما در کتاب موارد السجن ص 503، بعضی از آن احادیث را آوردهایم.
ادامۀ بحث:
آیا به روز نهم محرم عاشورا میگویند یا به روز دهم:
اشاره
آنچه که مشهور نزد ماست این است که عاشورا روز دهم ماه محرّم میباشد، همچنانکه علّامه حلی در کتاب المنتهی و محقّق قمی در غنائم و علّامه مجلسی در مراة العقول به آن تصریح نمودند. و بر همین نظر، اکثر اهل سنّت و جماهیر سلف و خلف از قبیل عسقلانی در فتح الباری و شوکانی از نووی، معتقد شدند. و در یکی از دو روایتی که عبد الرزاق در مصنّف خود از ابن عباس نقل نمود، عاشورا را روز دهم محرّم دانسته است و روایت دیگر از ابن عباس، عاشورا را روز نهم دانسته است به هر تقدیر، با وجود نظریّه مشهور که مؤیّد به روایات کثیر و مورد پذیرش عموم اهل سنّت هست، نظریّه شاذّ و خلاف، اهمیّت چندانی ندارد.
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 13
آراء فقهای امامیّه
: 1- علّامه حلّی میگوید: روز عاشورا، روز دهم ماه محرّم است که سعید بن مسیّب و حسن بصری، نیز همین مطلب را نقل کردهاند و از ابن عباس مروی هست که وی عاشورا را روز نهم دانسته امّا چنین روایتی قابل اعتماد نیست چرا که در احادیث فراوانی که از معصومین علیهم السلام نقل شده، عاشورا را روز قتل حسین علیه السلام دانستند و روز قتل حسین علیه السلام، دهم محرّم اتّفاق افتاد. و جمهوری از علماء از ابن عباس روایتی نقل کردهاند که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلّم دستور به روزه گرفتن در روز عاشورا- یعنی دهم محرم- دادند.
و این روایت با آنچه که سابقا از ابن عباس نقل شده که وی عاشورا را روز نهم میدانستند، منافات دارد. (1)
2- محقّق قمی میفرماید: در مذهب امامیّه معروف است که عاشورا روز دهم محرّم است، چون روز قتل حسین میباشد و هیچ اختلافی نیست که شهادت امام علیه السلام در دهم محرّم اتّفاق افتاد (2)