- مقدّمه مترجم 1
- مقدّمه مؤلف 3
- اشاره 6
- کلمه عاشورا در لغت عرب: 6
- بخش اوّل: مقدّمه 6
- عاشورا و ریشههای روائی آن: 8
- اشاره 11
- آراء فقهای امامیّه 11
- آیا به روز نهم محرم عاشورا میگویند یا به روز دهم: 11
- روزه عاشورا قبل از نزول روزه ماه رمضان چه حکمی داشت؟ 12
- آراء اهل سنّت: 12
- اشاره 13
- آراء فقهای امامیّه: 13
- آراء فقهاء اهل سنّت: 14
- آیا پیامبر اکرم روزههای یهود را تائید میکرد؟ 15
- اشاره 16
- نقد: 16
- آیا یهود در روز عاشورا روزه میگرفتند: 17
- اشاره 24
- بخش دوّم: حکم شرعی روزه عاشورا 24
- اشاره 25
- حکم شرعی روزۀ گرفتن در روز عاشورا چیست؟ 25
- روایات منقوله از طرق امامیّه که مفادشان نهی از روزۀ عاشورا دارد: 26
- [ب روایت زرارة] 26
- [الف روایت من لا یحضره الفقیه] 26
- [1- روایات منقوله از طرق امامیّه] 26
- [ج روایت نجبة بن حارث عطار] 27
- اشاره 28
- [د روایت ابان از عبد الملک از ابا عبد الله علیه السلام] 28
- تحقیق در سند روایت: 29
- [ه روایت جعفر بن عیسی از امام رضا علیه السلام] 30
- اشاره 30
- مناقشه در سند 31
- سخنی از قطیفی: 32
- [خ- روایت از امالی طوسی] 33
- [ل- روایت عبید بن زراره] 33
- [ی روایت عبد اللّه بن سنان] 34
- [ق- روایت سعید بن مسیّب از سعد] 35
- پاورقیها: 35
- تحقیق در روایاتی که از روزۀ روز عاشورا منع نمودهاند: 40
- اشاره 40
- نقد مرحوم علامه خوئی حول روایت مصباح: 43
- اما روایاتی که از طرق امامیه نقل شده و دلالت بر جواز روزه عاشورا دارد: 44
- [1- روایت ابی همّام از ابی الحسن علیه السلام] 44
- [2- روایت عبید اللّه بن میمون قدّاح از ابی جعفر از پدرش علیهما السلام] 45
- اشاره 45
- [3- روایت کثیر النواء از ابو جعفر علیه السلام] 45
- [4- روایت مسعدة بن صدقه] 46
- کثیر النواء کیست؟ 46
- [6 روایت زهری از علی بن الحسین علیهما السلام] 47
- [5- روایت حفص بن غیاث] 47
- [7- رایت جعفریّات] 48
- [8- روایت ابن عباس] 49
- [9- روایت صدوق] 49
- [11- روایت دعائم الاسلام] 50
- [10- روایت فقه الرضاء] 50
- [پاورقیها: 52
- [1- روایت سالم از پدرش] 58
- 2- روایاتی که دربارۀ روزه روز عاشورا از طرق اهل سنّت نقل شده است: 58
- امّا روایات: 58
- اشاره 58
- [3- روایت هشام بن عروة از پدرش از عایشه] 59
- [2- روایت عروة بن زبیر از عایشه] 59
- اشاره 59
- آراء و توضیحاتی در مورد حدیث: 60
- نقد سندی: 60
- [5- روایت حمید بن عبد الرحمن بن عوف] 63
- نقدی بر دلالت و سند حدیث: 64
- اشاره 64
- [6- روایت ابن عباس] 64
- [7- روایت ابو موسی] 66
- [8- روایت ابن عباس] 67
- اما نقد سندی: 68
- اشاره 68
- امّا نقد دلالی: 68
- [9- روایت عبد اللّه بن مسعود] 69
- [10- روایت عروة از عایشه] 70
- [11- روایت سلمة بن الاکوع] 71
- [12- روایت ابی قتاده] 72
- [13- روایت اسود بن یزید] 72
- [14- روایت جابر بن سمرة] 73
- [15- روایت قیس بن سعد بن عباده] 73
- [16- دستور عمر بن خطاب به روزه عاشورا] 73
- [17- روایت عبد الله بن عباس] 74
- اشاره 75
- [19- روایت عبد اللّه بن عمر] 75
- نقد سندی: 75
- [18- روایت ابن عباس از رسول خدا ص] 75
- [22- روایت از بعضی از زنان پیامبر- ص] 76
- [21- روایت ابن عبّاس] 76
- [20- روایت ابن عمر که وی از رسول خدا ص] 76
- [24- ایضا از ابن عبّاس] 77
- [26- فتوای علی ع به روزه روز عاشورا] 77
- [23- ابن عباس بدون اسناد به پیامبر- ص] 77
- [25- دستور پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به روزه روز عاشورا] 77
- [28- روایت ابو سعید خدری] 78
- [27- عمار و روزه روز عاشورا] 78
- [30- روایت عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- ص] 79
- [29- روایت دختر رزینة خادمۀ رسول خدا ص] 79
- پاورقیها: 81
- [31- روایت صاحب لئالی مرفوعا از ابن عباس مرفوعا] 81
- اشاره 90
- بخش سوّم [نقل نظریات فقهاء امامیّه و اهل سنّت] 90
- دلیل کسانی که قائل به حرمت روزه روز عاشورا هستند: 96
- قائلین به استحباب روزۀ روز عاشورا: 97
- استحباب روزه روز عاشورا بر وجه اندوه و ناراحتی: 98
- سخنان کسانی که قائل به کراهت روزۀ روز عاشورا هستند 110
- آراء فقهاء اهل سنّت: 111
- بخش چهارم: دروغها و دیدگاهها 120
- اشاره 120
- برخورد اهل بیت علیهم السّلام با اینگونه از سخنان دروغین: 130
- اصرار بر یک مطلب باطل: 136
- عاشورا عید امویها 139
- معاویه عاشورا را روز عید اعلان نمود. 143
- وظایف مؤمنین در شب و روز عاشورا: 144
- اشاره 145
- [اما در شب عاشورا] 145
- 1- زیارت حسین علیه السلام در شب و روز عاشورا: 145
- اشاره 147
- 2- احیاء شب عاشورا به جهت همدردی با اهل بیت علیهم السّلام: 147
- اما فضیلت احیاء شب عاشورا: 147
- 1- اظهار حزن و اندوه: 148
- امّا روز عاشورا: که دارای اعمال و تکالیفی هست که به بعضی از آن اشاره مینمائیم. 148
- 2- برپائی عزا: 149
- 5- نفرین در حق ظالمین: 150
- 3- دست برداشتن از کارهای شخصی: 150
- 4- امساک از طعام: 150
- 6- دعاء به فرج: 151
- 7- زیارت شهداء در روز عاشورا: 152
- 8- پوشیدن لباس سیاه: 152
- پاورقیها: 153
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 74
2- روایاتی که دربارۀ روزه روز عاشورا از طرق اهل سنّت نقل شده است:
اشاره
در کتابهای روائی اهل سنّت، احادیث زیادی به پیامبر- صلّی اللّه علیه و آله و سلّم- نسبت داده شده است، که این احادیث دارای تهافت و تعارض روشنی میباشند. لذا، شارحین و محشّین برای اینکه احادیث را از تعارض بیرون آوردند، دست به تأویلات فریبکارانه زدند که در ادامه همین بحث نمونههائی از آن بیان خواهد شد.
روایاتی که به طرق اهل سنّت نقل شده چند طایفه هست، گروهی از روایات مفادشان تخییر هست و گروه دیگر محتوایشان آن است که پیامبر- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به روزه گرفتن در روز عاشورا دستور دادند امّا این دستور در چه زمانی بود، مشخّص نیست. طایفه دیگر بیانگر این مطلبند که رسول خدا- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم، در مدینه این امر را صادر فرمودند، گروه دیگر، روزه گرفتن پیامبر صلی اللّه علیه و اله و سلّم را در قبل از اسلام، به موازات روزه گرفتن جاهلیّت در عاشوراء بود که بواسطه روزه ماه رمضان نسخ گردید. لذا، اصل و سبب در روزه گرفتن روز عاشورا، موافقت با روزۀ جاهلیّت بوده است! دستهای از روایات میگوید: شروع روزۀ پیامبر زمانی بود که حضرت وارد مدینه شد که یهود در این زمان روزه میگرفت و چون پیامبر موافقت با یهود
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 75
را دوست میداشت، هماهنگ با آنان روزه گرفتند. دسته دیگر میگوید: صوم روز عاشورا بخاطر مخالفت با یهود بوده است که ظاهرا یهود در این روز، روزه نمیگرفتند لذا پیامبر صلی اللّه علیه و اله و سلّم دستور دادند تا مسلمین بخاطر مخالفت با یهود، در این روز، روزه بدارند. گروه دیگر مفادشان آن است که بعد از نزول روزه رمضان، امر به روزه روز عاشورا تعلّق نگرفته است و اینکه پیامبر- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم، هیچگاه در این روز، روزه نمیگرفتند، طایفه دیگر میگوید: پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به طور مداوم روزه میگرفت و بر روزه گرفتن در چنین روزی تا قبل از سال وفاتش، تأکید داشت.
امّا روایات:
[1- روایت سالم از پدرش]
1- بخاری: ابو عاصم از عمر بن محمد از سالم از پدرش نقل میکند که رسول اللّه- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم- فرمودند: در روز عاشورا اگر کسی خواست، روزه گیرد. (1)