- مقدّمه مترجم 1
- مقدّمه مؤلف 3
- کلمه عاشورا در لغت عرب: 6
- بخش اوّل: مقدّمه 6
- اشاره 6
- عاشورا و ریشههای روائی آن: 8
- آیا به روز نهم محرم عاشورا میگویند یا به روز دهم: 11
- اشاره 11
- آراء فقهای امامیّه 11
- آراء اهل سنّت: 12
- روزه عاشورا قبل از نزول روزه ماه رمضان چه حکمی داشت؟ 12
- آراء فقهای امامیّه: 13
- اشاره 13
- آراء فقهاء اهل سنّت: 14
- آیا پیامبر اکرم روزههای یهود را تائید میکرد؟ 15
- اشاره 16
- نقد: 16
- آیا یهود در روز عاشورا روزه میگرفتند: 17
- اشاره 24
- بخش دوّم: حکم شرعی روزه عاشورا 24
- حکم شرعی روزۀ گرفتن در روز عاشورا چیست؟ 25
- اشاره 25
- روایات منقوله از طرق امامیّه که مفادشان نهی از روزۀ عاشورا دارد: 26
- [1- روایات منقوله از طرق امامیّه] 26
- [ب روایت زرارة] 26
- [الف روایت من لا یحضره الفقیه] 26
- [ج روایت نجبة بن حارث عطار] 27
- [د روایت ابان از عبد الملک از ابا عبد الله علیه السلام] 28
- اشاره 28
- تحقیق در سند روایت: 29
- [ه روایت جعفر بن عیسی از امام رضا علیه السلام] 30
- اشاره 30
- مناقشه در سند 31
- سخنی از قطیفی: 32
- [ل- روایت عبید بن زراره] 33
- [خ- روایت از امالی طوسی] 33
- [ی روایت عبد اللّه بن سنان] 34
- [ق- روایت سعید بن مسیّب از سعد] 35
- پاورقیها: 35
- تحقیق در روایاتی که از روزۀ روز عاشورا منع نمودهاند: 40
- اشاره 40
- نقد مرحوم علامه خوئی حول روایت مصباح: 43
- اما روایاتی که از طرق امامیه نقل شده و دلالت بر جواز روزه عاشورا دارد: 44
- [1- روایت ابی همّام از ابی الحسن علیه السلام] 44
- [3- روایت کثیر النواء از ابو جعفر علیه السلام] 45
- [2- روایت عبید اللّه بن میمون قدّاح از ابی جعفر از پدرش علیهما السلام] 45
- اشاره 45
- [4- روایت مسعدة بن صدقه] 46
- کثیر النواء کیست؟ 46
- [5- روایت حفص بن غیاث] 47
- [6 روایت زهری از علی بن الحسین علیهما السلام] 47
- [7- رایت جعفریّات] 48
- [8- روایت ابن عباس] 49
- [9- روایت صدوق] 49
- [10- روایت فقه الرضاء] 50
- [11- روایت دعائم الاسلام] 50
- [پاورقیها: 52
- امّا روایات: 58
- [1- روایت سالم از پدرش] 58
- اشاره 58
- 2- روایاتی که دربارۀ روزه روز عاشورا از طرق اهل سنّت نقل شده است: 58
- اشاره 59
- [3- روایت هشام بن عروة از پدرش از عایشه] 59
- [2- روایت عروة بن زبیر از عایشه] 59
- آراء و توضیحاتی در مورد حدیث: 60
- نقد سندی: 60
- [5- روایت حمید بن عبد الرحمن بن عوف] 63
- نقدی بر دلالت و سند حدیث: 64
- اشاره 64
- [6- روایت ابن عباس] 64
- [7- روایت ابو موسی] 66
- [8- روایت ابن عباس] 67
- اشاره 68
- اما نقد سندی: 68
- امّا نقد دلالی: 68
- [9- روایت عبد اللّه بن مسعود] 69
- [10- روایت عروة از عایشه] 70
- [11- روایت سلمة بن الاکوع] 71
- [12- روایت ابی قتاده] 72
- [13- روایت اسود بن یزید] 72
- [16- دستور عمر بن خطاب به روزه عاشورا] 73
- [14- روایت جابر بن سمرة] 73
- [15- روایت قیس بن سعد بن عباده] 73
- [17- روایت عبد الله بن عباس] 74
- اشاره 75
- نقد سندی: 75
- [19- روایت عبد اللّه بن عمر] 75
- [18- روایت ابن عباس از رسول خدا ص] 75
- [22- روایت از بعضی از زنان پیامبر- ص] 76
- [21- روایت ابن عبّاس] 76
- [20- روایت ابن عمر که وی از رسول خدا ص] 76
- [24- ایضا از ابن عبّاس] 77
- [23- ابن عباس بدون اسناد به پیامبر- ص] 77
- [26- فتوای علی ع به روزه روز عاشورا] 77
- [25- دستور پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به روزه روز عاشورا] 77
- [28- روایت ابو سعید خدری] 78
- [27- عمار و روزه روز عاشورا] 78
- [30- روایت عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- ص] 79
- [29- روایت دختر رزینة خادمۀ رسول خدا ص] 79
- [31- روایت صاحب لئالی مرفوعا از ابن عباس مرفوعا] 81
- پاورقیها: 81
- بخش سوّم [نقل نظریات فقهاء امامیّه و اهل سنّت] 90
- اشاره 90
- دلیل کسانی که قائل به حرمت روزه روز عاشورا هستند: 96
- قائلین به استحباب روزۀ روز عاشورا: 97
- استحباب روزه روز عاشورا بر وجه اندوه و ناراحتی: 98
- سخنان کسانی که قائل به کراهت روزۀ روز عاشورا هستند 110
- آراء فقهاء اهل سنّت: 111
- اشاره 120
- بخش چهارم: دروغها و دیدگاهها 120
- برخورد اهل بیت علیهم السّلام با اینگونه از سخنان دروغین: 130
- اصرار بر یک مطلب باطل: 136
- عاشورا عید امویها 139
- معاویه عاشورا را روز عید اعلان نمود. 143
- وظایف مؤمنین در شب و روز عاشورا: 144
- 1- زیارت حسین علیه السلام در شب و روز عاشورا: 145
- اشاره 145
- [اما در شب عاشورا] 145
- 2- احیاء شب عاشورا به جهت همدردی با اهل بیت علیهم السّلام: 147
- اشاره 147
- اما فضیلت احیاء شب عاشورا: 147
- امّا روز عاشورا: که دارای اعمال و تکالیفی هست که به بعضی از آن اشاره مینمائیم. 148
- 1- اظهار حزن و اندوه: 148
- 2- برپائی عزا: 149
- 3- دست برداشتن از کارهای شخصی: 150
- 4- امساک از طعام: 150
- 5- نفرین در حق ظالمین: 150
- 6- دعاء به فرج: 151
- 7- زیارت شهداء در روز عاشورا: 152
- 8- پوشیدن لباس سیاه: 152
- پاورقیها: 153
سند دوّم: حدیث نقل کرد مرا محمد بن مقاتل که گوید: خبر نقل کرد برایم عبد اللّه که معروف به ابن المبارک هست که گوید، خبر نقل کرد برای ما محمد بن ابی حفصه از زهری از عروة از عایشه که عایشه گوید: مسلمین قبل از وجوب روزه ماه رمضان در روز عاشورا روزه میگرفتند و این روزی بود که پرده کعبه را تعویض مینمودند. و زمانی که خداوند، روزه رمضان را واجب نمود، رسول خدا- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم فرمود: هر کسی خواست میتواند در این روز روزه بگیرد و هر که خواست میتواند، روزه گرفتن در این روز را ترک کند.
(من شاء ان یصومه فلیصمه و من شاء ان یترکه فلیترکه) (45)
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 95
مؤلّف: اگر مراد از این عبارت عایشه: که مسلمین در روز عاشورا روزه میگرفتند، این باشد که همان روزه جاهلیّت و قریش بوده، اشکال نسئی (46) در ماه محرم پیش میآید و لازمهاش عدم تحقق روزه جاهلیّت در روز عاشورا میباشد و اگر مراد روزه یهود باشد، ما ثابت کردیم که یهود در محرّم و عاشورا بمعنای مصطلح روزه نمیگرفتند. البته شاید ماه آنان با ماه محرم و عاشورا به طور اتفاقی، مصادف شده باشد. لذا، پس مرجع ضمیر در: فلیصمه- آیا به معنای معروف- دهم محرم است یا غیر آن.
[11- روایت سلمة بن الاکوع]
11- بخاری: حدیث برای ما نقل نمود مکی بن ابراهیم. حدیث نقل کرد برای ما یزید از سلمة بن الاکوع که گوید: پیامبر- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم- به مردی از اسلم دستور داد که در میان مردم، اعلام کند که هرکس چیزی خورد، بقیه روز را روزه به دارد و هرکس طعام نخورد یا آبی ننوشید، روز عاشورا که امروز هست، روزه بدارد- (47) در سنن ابی داود آمده است:
فاتمّوا بقیه یومکم و اقضوه- که ابو داود میگوید: یعنی روز عاشورا. (48)
مؤلف: آیا این دستور پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم در سالی که به مدینه هجرت نمودند صادر شد یا در سالهای بعد از هجرت؟ بنابر شقّ اوّل: قبلا گذشت که روزه روز عاشورا بعد از سال هجرت، نسخ گردید. و بنابر شق دوّم: این نظر مخالف با تصریح شارحینی مثل
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 96
عسقلانی و … میباشد که دستور به روزه گرفتن در روز عاشورا را فقط یکسال دانستند.