- مقدّمه مترجم 1
- مقدّمه مؤلف 3
- کلمه عاشورا در لغت عرب: 6
- اشاره 6
- بخش اوّل: مقدّمه 6
- عاشورا و ریشههای روائی آن: 8
- آراء فقهای امامیّه 11
- آیا به روز نهم محرم عاشورا میگویند یا به روز دهم: 11
- اشاره 11
- روزه عاشورا قبل از نزول روزه ماه رمضان چه حکمی داشت؟ 12
- آراء اهل سنّت: 12
- آراء فقهای امامیّه: 13
- اشاره 13
- آراء فقهاء اهل سنّت: 14
- آیا پیامبر اکرم روزههای یهود را تائید میکرد؟ 15
- اشاره 16
- نقد: 16
- آیا یهود در روز عاشورا روزه میگرفتند: 17
- اشاره 24
- بخش دوّم: حکم شرعی روزه عاشورا 24
- حکم شرعی روزۀ گرفتن در روز عاشورا چیست؟ 25
- اشاره 25
- [1- روایات منقوله از طرق امامیّه] 26
- [ب روایت زرارة] 26
- روایات منقوله از طرق امامیّه که مفادشان نهی از روزۀ عاشورا دارد: 26
- [الف روایت من لا یحضره الفقیه] 26
- [ج روایت نجبة بن حارث عطار] 27
- اشاره 28
- [د روایت ابان از عبد الملک از ابا عبد الله علیه السلام] 28
- تحقیق در سند روایت: 29
- اشاره 30
- [ه روایت جعفر بن عیسی از امام رضا علیه السلام] 30
- مناقشه در سند 31
- سخنی از قطیفی: 32
- [ل- روایت عبید بن زراره] 33
- [خ- روایت از امالی طوسی] 33
- [ی روایت عبد اللّه بن سنان] 34
- [ق- روایت سعید بن مسیّب از سعد] 35
- پاورقیها: 35
- تحقیق در روایاتی که از روزۀ روز عاشورا منع نمودهاند: 40
- اشاره 40
- نقد مرحوم علامه خوئی حول روایت مصباح: 43
- اما روایاتی که از طرق امامیه نقل شده و دلالت بر جواز روزه عاشورا دارد: 44
- [1- روایت ابی همّام از ابی الحسن علیه السلام] 44
- اشاره 45
- [2- روایت عبید اللّه بن میمون قدّاح از ابی جعفر از پدرش علیهما السلام] 45
- [3- روایت کثیر النواء از ابو جعفر علیه السلام] 45
- [4- روایت مسعدة بن صدقه] 46
- کثیر النواء کیست؟ 46
- [5- روایت حفص بن غیاث] 47
- [6 روایت زهری از علی بن الحسین علیهما السلام] 47
- [7- رایت جعفریّات] 48
- [8- روایت ابن عباس] 49
- [9- روایت صدوق] 49
- [10- روایت فقه الرضاء] 50
- [11- روایت دعائم الاسلام] 50
- [پاورقیها: 52
- اشاره 58
- [1- روایت سالم از پدرش] 58
- امّا روایات: 58
- 2- روایاتی که دربارۀ روزه روز عاشورا از طرق اهل سنّت نقل شده است: 58
- اشاره 59
- [3- روایت هشام بن عروة از پدرش از عایشه] 59
- [2- روایت عروة بن زبیر از عایشه] 59
- آراء و توضیحاتی در مورد حدیث: 60
- نقد سندی: 60
- [5- روایت حمید بن عبد الرحمن بن عوف] 63
- اشاره 64
- نقدی بر دلالت و سند حدیث: 64
- [6- روایت ابن عباس] 64
- [7- روایت ابو موسی] 66
- [8- روایت ابن عباس] 67
- اشاره 68
- اما نقد سندی: 68
- امّا نقد دلالی: 68
- [9- روایت عبد اللّه بن مسعود] 69
- [10- روایت عروة از عایشه] 70
- [11- روایت سلمة بن الاکوع] 71
- [12- روایت ابی قتاده] 72
- [13- روایت اسود بن یزید] 72
- [16- دستور عمر بن خطاب به روزه عاشورا] 73
- [14- روایت جابر بن سمرة] 73
- [15- روایت قیس بن سعد بن عباده] 73
- [17- روایت عبد الله بن عباس] 74
- اشاره 75
- نقد سندی: 75
- [19- روایت عبد اللّه بن عمر] 75
- [18- روایت ابن عباس از رسول خدا ص] 75
- [20- روایت ابن عمر که وی از رسول خدا ص] 76
- [21- روایت ابن عبّاس] 76
- [22- روایت از بعضی از زنان پیامبر- ص] 76
- [25- دستور پیامبر صلّی اللّه علیه و اله و سلّم به روزه روز عاشورا] 77
- [26- فتوای علی ع به روزه روز عاشورا] 77
- [23- ابن عباس بدون اسناد به پیامبر- ص] 77
- [24- ایضا از ابن عبّاس] 77
- [28- روایت ابو سعید خدری] 78
- [27- عمار و روزه روز عاشورا] 78
- [29- روایت دختر رزینة خادمۀ رسول خدا ص] 79
- [30- روایت عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- ص] 79
- [31- روایت صاحب لئالی مرفوعا از ابن عباس مرفوعا] 81
- پاورقیها: 81
- اشاره 90
- بخش سوّم [نقل نظریات فقهاء امامیّه و اهل سنّت] 90
- دلیل کسانی که قائل به حرمت روزه روز عاشورا هستند: 96
- قائلین به استحباب روزۀ روز عاشورا: 97
- استحباب روزه روز عاشورا بر وجه اندوه و ناراحتی: 98
- سخنان کسانی که قائل به کراهت روزۀ روز عاشورا هستند 110
- آراء فقهاء اهل سنّت: 111
- اشاره 120
- بخش چهارم: دروغها و دیدگاهها 120
- برخورد اهل بیت علیهم السّلام با اینگونه از سخنان دروغین: 130
- اصرار بر یک مطلب باطل: 136
- عاشورا عید امویها 139
- معاویه عاشورا را روز عید اعلان نمود. 143
- وظایف مؤمنین در شب و روز عاشورا: 144
- 1- زیارت حسین علیه السلام در شب و روز عاشورا: 145
- اشاره 145
- [اما در شب عاشورا] 145
- اشاره 147
- 2- احیاء شب عاشورا به جهت همدردی با اهل بیت علیهم السّلام: 147
- اما فضیلت احیاء شب عاشورا: 147
- 1- اظهار حزن و اندوه: 148
- امّا روز عاشورا: که دارای اعمال و تکالیفی هست که به بعضی از آن اشاره مینمائیم. 148
- 2- برپائی عزا: 149
- 3- دست برداشتن از کارهای شخصی: 150
- 5- نفرین در حق ظالمین: 150
- 4- امساک از طعام: 150
- 6- دعاء به فرج: 151
- 8- پوشیدن لباس سیاه: 152
- 7- زیارت شهداء در روز عاشورا: 152
- پاورقیها: 153
[29- روایت دختر رزینة خادمۀ رسول خدا ص]
29- بیهقی: وی در کتاب خود بابی را به شیرخوارهگانی که رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلّم در دهان آنان آب دهان مبارک خود میریخت و تا شب آنها را کفایت میکرد، مینویسد.
به دو سند از علیّة دختر کمیت عتکیه از مادرش امیمة نقل میکند که وی میگوید به کنیز خداوند، دختر رزینة خادمۀ رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلّم گفتم: ای کنیز خداوند، از مادر تو رزینة شنیدم، که یادآوری میکرد که از رسول خدا- صلّی اللّه علیه و اله و سلّم شنید، که حضرت روزه روز عاشورا را گوشزد نمود؟ آن زن گفت: آری. حضرت این روز را بزرگ میشمرد و شیرخوارهگان دخترش فاطمه و شیرخوارهگان دیگر را میخواست و در دهانشان آب دهان مبارک خود میریخت و به مادرانشان میگفت: تا شب به آنها شیر ندهید. (76) ابن حجر میگوید: این روایت را ابن ابی عاصم و ابن مندة از طریق علیلة- بنت کمیت، که وی از طریق مادرش از امة خدا، دختر- رزنیة، نقل نموده است (77) و ابو مسلم گنجی و ابو نعیم، از مسلم بن ابراهیم از علیلة … (78)
روزه عاشورا سنتی نبوی یا بدعتی اموی، ص: 106
بههرحال، برای ما علیّه یا علیله و امنیه یا امیمة، شخصیتشان مشخص نیست. همچنانکه هیثمی میگوید: و علیله و کسانی که در سند این روایت قرار دارند، کسی را که شرح حال آنها را نوشته باشد، نیافتم. (79) اشکالی که در این روایت وجود دارد اینکه: از چه زمانی فاطمة- علیها السلام، بچههای شیرخوار داشت؟ آیا بعد از نزول آیه شهر رمضان بود یا قبل آن؟
امام حسن علیه السّلام که اولین فرزند فاطمة زهرا علیها السّلام هست در نیمه رمضان سال سوّم هجری (80) به دنیا آمد، در حالی که وجوب روزه رمضان در سال دوّم هجرت (81) بود.
و اساسا چه ارتباطی بین این روز و اطفال شیرخواری که مکلّف به روزه گرفتن نیستند وجود دارد. تا در آن روز، از شیرخوردن منع گردند؟
[30- روایت عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- ص]
30- سیوطی: ابن منذر از عبد اللّه بن عمر از رسول خدا- صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نقل میکند که حضرت فرمودند: هرکس در روز زینت روزه بگیرد، روزههائی که از او در طول سال فوت شد، جبران میگردد. و هرکس در این روز صدقه بدارد، هر روزی را که در طول سال صدقه نداده است، جبران میگردد- منظور: روز عاشورا است. (82)
مقصود از روز زینت چیست؟ مفسّرین در تفسیر روز زینت، چهار مصداق بیان نمودند 1- منظور روز عیدشان هست که در آن روز خود را زینت میدادند.