بر امام سجاد علیه السلام چه گذشت؟ صفحه 90

است که از یک طرف به قسطنطنیه و از طرف دیگر به اندلس صورت گرفت.

مسلمین از همان روزگار نخستین اسلام به منظور از میان بردن نصرانیت در کانون خود، فتح قسطنطنیه را جزو برنامه خود می دانستند.

یکبار در اواخر سال «32» مسلمانها، از ناحیه ی خشکی به سوی قسطنطنیه پیش رفته و آسیای صغیر را پیموده تا

به کرانه ی «بسفر» رسیدند. ولی بر اثر رسیدن زیانهایی نتوانستند به قسطنطنیه برسند و از همانجا برگشتند.

و در سال «44» کشتیهای جنگی عرب به رهبری «بسر بن ارطاه» با حکومت قسطنطنیه جنگید و در سال «52» یزید آنجا را محاصره کرد و پس از آن حداقل چهار بار قسطنطنیه توسط مسلمانها محاصره شد ولی فتح نگردید. تنها در سال «857» ترکان عثمانی این شهر را فتح کردند و آن را مرکز امپراطوری عظیم خود قرار دادند.

با اینکه در زمان یزید فتوحات در برخی مناطق آغاز گردیده بود اما می توان گفت که در دهه ی شصت هجری و حتی تا سال 73 که سقوط ابن زبیر در آن سال بود، فتوحات متوقف شده بود. با آغاز حکومت عبدالملک پس از محو ابن زبیر، فتوحات را دنبال کردند.

فتوحات برنامه ی کار

مجموعا فتوحات را می توان در چند منطقه دانست یکی در شرق که خود در دو ناحیه ماوراءالنهر و سیستان بود و دیگر در غرب کشور که یک قسمت آن در شمال افریقا بود و قسمت دیگر در مناطق شمالی عراق و سوریه که بنام ارمینیه نامیده می شده است.

در آن زمان خراسان تحت سلطه ی ساسانیان بود اما هر چه به طرف شرق می رفت از قدرت ساسانیان کاسته شده و قدرت شاهان محلی فزونی می گرفت. جمعیتی که در آن دیار ساکن بودند به عنوان «ترکها» شناخته می شدند.