- پیشگفتار 1
- مقدمه 2
- ولادت علی بن الحسین علیه السلام 3
- فصل اول: اجمالی از ولادت تا شهادت 3
- مکان ولادت 4
- کنیه و القاب 4
- همسر و فرزندان 7
- رسالت دینی و اجتماعی امام سجاد (ع) 11
- شهادت 11
- مدفن علی بن الحسین (ع) 12
- دوران امامت 13
- امامت علی بن الحسین - علیه السلام - 13
- دلایل امامت علی بن الحسین - علیه السلام - 14
- تصریح پیامبر اکرم - صلی الله علیه وآله - 14
- حدیث لوح 15
- تصریح علی بن ابی طالب - علیه السلام - 16
- تصریح حسین بن علی (ع) 16
- منحرفان از خط امامت راستین 17
- فرقه کیسانیه 18
- شخصیت محمد حنفیه 19
- محمد حنفیه و مساله امامت 19
- محمد حنفیه و رخداد عاشورا 23
- چگونگی پیدایش کیسانیه 24
- زمینه سیاس - اجتماعی پیداش (کیسانیه) 25
- مختار و کیسانیه 28
- تمایز قیام توابین و قیام مختار 30
- عقیده مختار درباره امامت علی بن الحسین (ع) 31
- روایاتی در مدح مختار 31
- روایاتی در مذمت مختار 34
- شخصیت مختار در نگاه امامیه 35
- انگیزه های سیاسی در شکل گیری کیسانیه 36
- فصل دوم: شخصیت معنوی و اجتماعی امام سجاد - علیه السلام 37
- امام سجاد (ع) در محراب عبادت و معنویت 37
- امام سجاد - علیه السلام - در آستانه نماز 39
- علی بن حسین، سید الساجدین 40
- نماز امام سجاد (ع)، ابلاغگر پیام شهیدان 40
- علی بن الحسین (ع) واهتمام به حج 42
- محو در جمال پروردگار 42
- رسیدگی به نیازمندان و تهیدستان 43
- کمک به محرومان، در نهان 44
- عفو و گذشت، در روابط اجتماعی 47
- تلاش در آزادی بردگان 49
- امام سجاد - علیه السلام -، از دیدگاه دیگران 51
- حماسه فرزدق 54
- شخصیت فرزدق 56
- متن قصیده فرزدق 58
- پیامهای قصیده فرزدق 63
- توضیح 64
- انگیزه فرزدق 64
- حماسه فرزدق، ثبت در دیوان ادب 65
- تحلیلی بر قصیده فرزدق 80
- نقد شبهات 81
- فصل سوم: زندگی سیاسی امام سجاد - علیه السلام - 83
- زندگی سیاسی امام سجاد - علیه السلام - 83
- ایفای مسئولیت، در اوج دشواریها 85
- از کربلا تا کوفه 86
- ورود به شهر کوفه 89
- سخنان آتشین امام سجاد با کوفیان 89
- در مجلس عبیدالله بن زیاد 97
- از کوفه تا شهر شام 100
- خط سیر قافله اسیران 101
- گذاری غمبار از شهر بعلبک 104
- ورود به شام، دشوارترین لحظه ها 107
- نخستین طنین حق در گوش شامیان 108
- خطبه علی بن الحسین - علیه السلام - 120
- بازتاب خطبه امام سجاد - علیه السلام - 125
- خطبه امام سجاد - علیه السلام - در آستانه ورود به مدینه 127
- امام سجاد - علیه السلام -، پس از واقعه کربلا 132
- موضع امام سجاد در برابر حکومتها 134
- اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر 136
- افشاگری علیه دستگاه امویان 136
- ترغیب به جهاد و شهادت 137
- رهنمود به مبارزه پنهانی با جباران 138
- تشویق به شکیبایی و راز داری 139
- جهاد یا حج؟ 140
- زندگی امام سجاد؛ در ادامه خلافت یزید 141
- واقعه اسفبار حره 142
- امام سجاد در واقعه حره 146
- تحلیلهای نادرست! 148
- دومین تحلیل نادرست! 149
- امام سجاد، پناهگاه اهل مدینه 150
- یزید و هجوم به مکه 152
- فتنه عبدالله بن زبیر 153
- موضع امام سجاد در برابر ابن زبیر 155
- دوران معاویه بن یزید 158
- دوران مروان بن حکم 160
- انحطاط دینی و سیاسی مردم 161
- دوران عبدالملک مروان 162
- برخوردهای امام سجاد - علیه السلام - با عبدالملک 1- امام باقر - علیه السلام - یکی از برخوردهای امام سجاد - علیه السلام - با عبدالملک مروان را بازگو کرده می فرماید: 164
- دوران ولید بن عبدالملک 169
- عمر بن عبدالعزیز و آینده او از نظر امام سجاد علیه السلام 170
- شیوه امام در افشاگری علیه حاکمان ناصالح 172
- فصل چهارم: شخصیت علمی امام سجاد علیه السلام 173
- علم و دانش امام سجاد (ع) 173
- احکام و مسایل فقهی 175
- امام سجاد علیه السلام سرور فقیهان 176
- اسرار و دانشهای مکتوم 177
- اصحاب امام سجاد - علیه السلام - 180
- ممتازترین اصحاب امام سجاد - علیه السلام - 199
- یحیی بن ام الطویل 200
- ویژگیهایی از زندگی اصحاب امام سجاد - علیه السلام - 200
- سعید بن جبیر 201
- رشید هجری 204
- ابوخالد کابلی 206
- سعید بن مسیب 207
- جابرن عبدالله انصاری 207
- عامر بن واثله کنانی 209
- ابو حمزه ثمالی 210
- فقیهان اصحاب امام سجاد - علیه السلام - 213
- هشدار امام سجاد - علیه السلام - به عالمان 214
- نامه امام سجاد - علیه السلام - به محمد بن مسلم زهری 215
- مسئولیت عالمان 216
- همدمی باظالمان، جرمی بزرگ 216
- عالمان درباری اصلیلترین تکیه گاه ظالمان 217
- هشدار به عالمان دنیاگرا! 218
- لزوم توجه به انگیزه هوادارن 219
- راه نجات و بازگشت 220
- جلوه هایی از درسهای امام سجاد - علیه السلام 221
- رساله حقوق 221
- فصل پنجم: جلوه هایی از درسهای امام سجاد - علیه السلام - 221
- حقوق الهی، پایه همه حقوق فردی و اجتماعی 223
- متن رساله حقوق 223
- فراگیری و گستردگی دامنه حقوق 224
- فهرست حقوق اجتماعی 225
- حقوق در قلمرو کردار 229
- حقوق پیشوایان و مدیران 231
- حقوق رعیت و عناصر تحت سرپرستی 232
- حقوق خویشاوندان 235
- حق شریک 240
- حقوق طلبکاران 241
- حق معاشران 241
- حق داراییها و امکانات مادی 241
- حق مدعیان و شاکیان 242
- استمداد از خداوند در ایفای حقوق 247
- صحیفه سجادیه 247
- مقدمه 247
- شرحهای نگاشته شده بر صحیفه 248
- مستدرکات صحیفه 248
- سند و رجال صحیفه کامله سجادیه 251
- حدیث صحیفه 252
- گسترده معارف در صحیفه سجادیه 256
- هنر تبلیغ و هدایتگری 257
- مقدمه 259
- توحید و شناخت خداوند 259
- خداوند، خود معرف خویش 259
- باورهای اصولی، در صحیفه سجادیه 259
- خداوند، یگانه و بی همتا 260
- خداوند بی ضد و بی شریک 260
- اهمیتی اعتقاد به توحید 261
- صفات خداوند 261
- عدل الهی 262
- لطف و رحمت الهی 263
- علم و قدرت الهی 264
- عزت و بی نیازی خداوند 265
- تداوم خط رسالت در طول تاریخ 266
- ناتوانی انسان از وصیف کامل خداوند 266
- پیامبر اسلام، خاتم پیامبران 267
- قرآن دلیل حقانیت پیامبر - صلی الله علیه وآله - 267
- اصحاب راستین پیامبر - صلی الله علیه وآله - 267
- قرآن روشنگر، ظلمتها 268
- قرآن ملاک تشخیص حق 268
- قرآن فراتر از همه کتابهای آسمانی 268
- قرآن شفابخش حقجویان 268
- حقایق قرآن، نیازمند مفسری الهی 269
- امامان، گنیجه داران معارف قرآن 269
- فلسفه لزوم اطاعت از امام - علیه السلام - 271
- فلسفه تداوم امامت 271
- عارفان به مقام ائمه معصومین - علیه السلام - 271
- ارجمندی شیعه، در نگاه امام - علیه السلام - 272
- آرمانهای متعالی، در مکتب انتظار 272
- مناسبات امام و امت 275
- اتمام حجت خدا بر انسانها، زمینه مسئولیت آنان 276
- قیامت روز پاسخگویی به مسوولیتها 277
- بر پایی قیامت، لازمه عدل الهی 277
- نظام کیفر و پاداش الهی، بدون ظلم 278
- فلسفه عدل الهی در نظام جزابخشی 278
- فلسفه مهلت خداوند به اهل عصیان 279
- مهلت الهی به مسؤ ولیت گریزان 279
- کارآیی شفاعت، در قیامت 279
- شفاعت پیامبران برای امتها 280
- شفاعت اهل بیت - علیه السلام - برای پیامبران 281
- شفاعت صالحان، برای وابستگان خویش 281
- مراحل پیدایش و تکامل انسان 282
- شفاعت اعمال مؤمنان، برای آنان 282
- سیمای انسان و فضایل انسانی در صحیفه سجادیه 282
- نیروی انسانی متکی به خدا 283
- فلسفه آفرینش انسان 283
- انسان، همواره در معرض آزمون الهی 284
- قابلیتهای دوگانه انسان 284
- سرشت انسان، متمایل به صلاح 286
- انسان، بی حمایت خدا، متمایل به باطل 286
- حق شناسی، ملاک انسانیت 287
- معرفت، عالیترین موهبت الهی به انسان 287
- خودسازی و صلاح جویی 288
- صفات ارزشی انسان 288
- نیت و اندیشه نیک 289
- عزت و شرافت 290
- تواضع در اوج عزت 291
- محبت و مودت اجتماعی 291
- حمایت و دستگیری از محرومان 292
- پرهیز از آزار دیگران 292
- رعایت حقوق اجتماعی و التزام به آنها 292
- پرهیز از نفاق و دورویی 293
- جهاد اکبر و پرهیز از شهوات 293
- پرهیز از آفات زبان و گفتار 293
- مواضع سیاسی اجتماعی امام سجاد - علیه السلام -در صحیفیه سجادیه 294
- مقدمه 294
- افشاگری امام علیه غاصبان خلافت 297
- حمایت از مظلوم و مقابله با ظالم 298
- اهتمام امام به حفظ کیان سرزمینهای اسلامی 299
- ترغیب و تشویق به جهاد 300
- بزرگداشت روحیه جهاد و نبرد با دشمنان اسلام 301
- ارزش شهادت و مقام شهیدان 301
- اهداف والالی جهاد 302
- 1 تا98 302
- پی نوشت ها 302
- سخنی در پایان 302
- 98 تا189 314
- 190 تا288 324
- 289 تا 368 334
- 369 تا464 344
- 465 تا479 352
- 480 تا598 357
این تحولات ژرف سبب شد تا یزید که می خواست از بازماندگان صحنه کربلا، اسیرانی به چنگ آورد و اصیلترین خاندان و شریفترین مردمان را به ذلت و خواری بنشاند، از تصمیم خود منصرف شود و ایشان را اکرام نماید و برای پذیرش درخواستهای امام سجاد (ع) اعلام آمادگی کند. آن جریمه ای که در آغاز ورود اهل بیت به شام، رو به جانب امام سجاد - علیه السلام - کرده می گوید:
یا علی، الحمدالله الذی قتل اباک
یعنی؛ ای علی، خدا را سپاس که پدرت را کشت!
اکنون در موضعی قرار گرفته است که به امام سجاد - علیه السلام - می گوید: خدا پسرمرجانه را لعنت کند اگر من خود با حسین بن علی - علیه السلام - مواجه می شدم پیشنهادهای او را می پذیرفتم و راهی را در پیش می گرفتم که به کشته شدن وی نینجامد حاضر بودم او کشته نشوم هر چند بعضی فرزندانم را از دست بدهم! لیک آنچه قضای الهی بود
صورت گرفت، اکنون اگر پیشنهاد و یا درخواستی دارید به من بنویسید تا آن را عملی کنم. (278)
با توجه به آلام سنگینی که بر کاروانیان شهادت و اسارت وارد شده بود و فریادهایی که درسینه نگاه داشته بودند و حق اظهار آن را، بازگشت به سرزمین شهادت؛ آن جا که پاره های تنشان را مظلومانه ترک گفتند و اجازه نداشتند برایشان نوحه کنند و یا بازگشت به مدینه، شهر پیامبر، شهر خاطره های زنده شهیدان آنها!
در این که اهل بیت - علیه السلام - چه مدت در شام توقف داشته اند، نقلهای مختلفی رسیده است ولی از مجموع آنها میتوان نتیجه گرفت که توقف آنان در شام کمتر از ده روز بیشتر از یک ماه نبوده است.
خطبه امام سجاد - علیه السلام - در آستانه ورود به مدینه
کاروان اهل بیت به مدینه نزدیک می شود. در این جا نیز امام سجاد - علیه السلام - رسالتی ویژه دارد. آن حضرت می بایست حداکثر آگاهی را نسبت به آنچه واقع شده به مردم بدهد. از این روی امام سجاد - علیه السلام - نخست وارد مدینه نمی شود. در خارج مدینه خیمه هایی برپامی کند و شیرین جذلم را ماءمور می سازد تا مردم مدینه را از آن آمدن قافله خزان زده خاندان رسول - صلی الله علیه وآله - مطلع سازد.
بشیر می گوید: پس از این که خیمه ها بر پا شد و زنان و کودکان مستقر شدند، علی بن الحسین - علیه السلام - به جانب من رو کرده و فرمود: ای بشیر خداوند پدرت را رحمت کند. او می توانست شعر بگوید، آیا تو نیز از شعر بهره ای