راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 100
- پیش گفتار 1
- مقدمه 7
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- الف) مفاهیم 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- ب) کلیات 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- الف) نقطه قوت (s) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- اشاره 20
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- د) تهدید (t) 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- اشاره 21
- ج) فرصت (o) 21
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ح) اشکال swot 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- مقدمه 35
- الف) نقاط قوت(s) 36
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- اشاره 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- الف) حسینیان 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- اشاره 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- اشاره 80
- اشاره 81
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- اشاره 82
- اشاره 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- الف) تهدید(t) 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ج) مرجئه 84
- ب) قیاس گرایی 84
- ه) دیصانیه 86
- د) زنادقه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- الف) خوارج 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- 1. اختلاف بین امویان 95
- اشاره 95
- ب) فرصت(o) 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- مقدمه 102
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- اشاره 104
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- اشاره 114
- 2. دعا 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- اشاره 122
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- اشاره 124
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- اشاره 126
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- 2. تولی 139
- اشاره 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- مقدمه 151
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- اشاره 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- اشاره 191
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- 1. سازمان وکالت 192
- اشاره 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- اشاره 196
- 2. تبری 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
و سیاسی فراوان بودند و فرصت تعرض و برخورد با امام صادق علیه السلام را نداشتند امام از این فرصت استفاده کرده و فعالیت علمی خود را با تربیت شاگردان و نشر معارف نبوی انجام داد، از طرفی بنی عباس نیز که با شعار «الرضا من آل محمد» حکومت را به دست گرفته بودند، در اوایل حکومت نوپای خود به خاطر تثبیت قدرت و اقتدار و مشروعیت بخشیدن به دولت خود، تا حدودی شیعیان، مخصوصاً امام صادق علیه السلام آزادی عمل دادند تا بتوانند پایه های قدرت خود را تثبیت کنند. به خاطر همین در زمان خلیفه اول عباسیان، «ابو العباس سفاح» آن حضرت را از مدینه به عراق طلبید و بعد از مشاهده معجزات بسیار و علوم بی شمار و مکارم اخلاق آن امام عزیز نتوانست اذیتی به آن جناب رساند و حضرت را مرخص ساخت و به مدینه فرستاد. امام صادق علیه السلام نیز از این فرصت استفاده کرد و به گسترش معارف نبوی پرداخت و شاگردان متعددی در رشته های مختلف تربیت کرد اما بعد از تثبیت نسبی قدرت در زمان منصور، بیشترین برخورد حضرت با وی صورت گرفت و رفته رفته اختناق دوره امویان دوباره به جامعه برگشت و عملاً امام را از فعالیت های علمی و فرهنگی باز داشت. (1)
6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101)
قبل از حکومت عمربن عبدالعزیز، تبعیض های اقتصادی و اجتماعی زیادی از سوی خلفا نسبت به بنی هاشم و خاندان اهل بیت علیهم السلام انجام می شد. عمربن عبدالعزیز در اولین گام تبعیض های مربوط به پرداخت سهم از
1- مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص353. سیدمنذر حکیم با همکاری سیدشهاب الدین حسینی، پیشوایان هدایت، رئیس مذهب حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، ص215-230.