شعر و شاعری از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 13

(24) شعر و شاعري

البته با اين همه تعريف از شعر و مقام شاعر و يا تكذيب آن آنچه را كه خداوند در قــرآن كريــم ذكــر كــرده اســت اصلي‌تريــن و برتريــن معيــار اســت ؛ در آيات مختلفي خداوند مبناي شعر درســت يا نادرســت و شاعر اينگونه اشعــار را معــرفــي كــرده اســـت، در آيــه 69 ســوره يــس مي‌فــرمــايــد:

«و ما هرگز شعر به او نياموختيم، شايسته او نيست، اين تنها ذكر و قرآن مبيــن است» .

تفسير: او شاعر نيست، او انذاركننده زندگان است. يكي از رايج‌ترين اتهاماتي را كه براي پيامبــر اســلام صلي‌الله‌عليه‌و‌آله مطرح مي‌كردند عنوان كرده و سپس پاسخ دندان شكن و آموزنده به آن مي‌دهد و آن اتهام شعر و شاعري است. چرا پيامبر را به چنيــن موضوعــي متهــم مي‌كردنــد در حالـي كه او هرگــز شعر نسروده بود ؟

نخستين شاعر (25)

دليل اتهام شاعري به پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله

اين به خاطر آن بود كه جاذبه و نفوذ قرآن در دل‌ها براي همه‌كس محسوس بود و زيبايي‌هاي لفظ و معنا و فصاحت و بلاغت آن قابل انكار نبود، حتي خود مشركان چنان مجذوب آهنگ و بيان قرآن مي‌شدند كه گاه شبانه و به طور مخفيانه به نزديكي منزلگاه پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله مي‌آمدند تا زمزمه تلاوت او را در دل شب بشنوند. چه بسيار كساني كه با شنيدن چند آيه از قرآن شيفته و دلباخته آن مي‌شدند و در همان مجلس اسلام اختيار مي‌كردند و به آغوش قرآن پناه مي‌بردند. اين‌جا بود كه براي توجيه اين پديده بزرگ و اغفال مردم از اين وحي آسماني زمزمه شعر و شاعري پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله را در همه جا سردادند كه اين خود اعترافي بود ضمني به نفوذ فوق‌العاده قرآن! اما چرا شايسته پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله نيست كه شاعــر باشد؟ به خاطــر اين كه خط وحــي از خط شعـر كاملاً جداست، زيرا:

(26) شعر و شاعري

1 ـ معمولاًسرچشمه‌شعرتخيّل و پنداراست،شعربيشتربربال و پرخيال‌سوار مي‌شودوپروازمي‌كنددرحالي‌كه‌وحي‌ازمبدأهستي‌سرچشمه‌مي‌گيرد و بر محور واقعيت‌هامي‌گردد.