- اَلاِْهْداءِ 1
- متن تأييديه حضرت آيت اللّه خزعلي مفسّر و حافظ كل قرآن كريم 2
- مقدمه 3
- تعريف شعر 4
- نخستين شاعر 12
- دليل اتهام شاعري به پيامبر صلياللهعليهوآله 13
- چهــار ويژگـي شعـراي متعهـــد 22
- چرا پيامبر را متهم به شعر ميكردند ؟ 23
- ارزيابي اسلام درباره شعر و شاعري 24
- ارزش شعـر 24
- ذكر خداوند 28
- شناخــت بزرگترين شاعر 35
- موقعيت شعر و شاعران از نظر قرآن و حديث 37
- اشعار غيبي در تاريخ 46
- شعر به سبك هندي 52
- سبك عراقي 52
- مقــام شعر و شعـراء نزد ائمه عليهمالسلام 55
- مقام شعر و شاعران نزد بزرگان دين 57
- وصيت امام باقر عليه‌السلام 57
- شعــراي غديــــر 60
- شاعـران برجسته اهل بيت عليهمالسلام 61
- مرثيه سرايي 62
- اهميّـــت شعر در فرهنگ و سخن 63
- مدايح علوي 64
- بديعــــه ســـرايـــــي 65
- ديدگـاه شهيد مطهــري (ره) درباره شعر و ادبيات 66
- شعر و هنر از ديدگاه آية اللّه خامنهاي 72
- حالت شعر 73
- شعــــر، هنــــر اســلامــــي! 73
- توشيح 74
- تناسب كلمات پاياني آيات در قرآن كريم 74
- وجود سَجْع در آيات قرآن كريم 75
- سَجع در كلام 76
- تناسب فواصل (اواخر) آيات قرآن كريم 77
- نظريــات مختلــف در مورد وجــود سجع در قـرآن 77
- انواع فواصل كلام 81
- بهترين نوع سَجع 84
- حكمت ختم فواصل آيات به حروف مدّ و لين 85
- اساس و مبناي فواصلقرآني 86
- آخـــريـــــن كـــــــــلام 88
- فهرست منابع 88
ارزش شعـر
بدون شك ذوق شعر و هنر شاعري مانند همه سرمايه‌هاي وجودي انسان در صورتــي ارزشمنــد است كه در يك مسيــر صحيح به كار افتد و از آن بهره‌گيري مثبت و سازنده شود، اما اگر به عنوان يك وسيله مخرّب براي ويران كردن بنيان اعتقاد و اخلاق جامعه و تشويق به فساد و بي‌بند و باري مورد استفاده واقع شود و يا انسان‌ها را به پوچــي و بيهــودگي و خيــال‌پــروري ســوق دهد يا تنهــا يك سرگرمــي بي‌محتــوا تلقـي گــردد بــي ارزش و حتــي زيانبار است. (1)
1- تفسيــر نمونــه، جلــد 15، آية‌اللّه مكــارم شيــرازي، تهران، دارالكتب اسلاميه، ص 381 .
(48) شعر و شاعري
ارزيابي اسلام درباره شعر و شاعري
ارزيابي اسلام در اين زمينه روي هدف‌ها و جهت‌گيري‌ها و نتيجه‌ها است. به گفته اميرمؤمنان عليه‌السلام هنگامي كه گروهي از يارانش در يكي از شب‌هاي ماه مبــارك رمضــان به هنگــام افطــار سخن به شعــر و شاعــران كشيدند آن‌ها را مخــاطــب ســاختــه فـــرمـــود:
«اِعْلَمُوا اِنّ مِلاكَ اَمْرِكُمُ الدِّينُ وَ عِصْمَتُكُمُ التَّقْوي وَ زِينَتُكُمُ الاَْدَبُ وَ حَصُونُ اَعْراضِكُمْ» بدانيد ملاك كار شما دين است و مايه حفظ شما تقوي است. زينت شمــا ادب و دژهــاي محكــــم آبــــروي شمــــا حلــم و بــردبــاري اســـت.
اشاره به اين كه «شعر وسيله‌اي است» و معيار ارزيابي آن هدفي است كه شعر در راه آن به كار گرفته مي‌شود. امّا متأسفانه در طول تاريخ ادبيات و اقوام
ارزيابي اسلام درباره شعر و شاعري (49)
ملل جهان از شعر سوء استفاده‌هاي فراواني شده است و اين ذوق لطيف الهي در محيط‌هاي آلوده آنچنان به ننگ كشيده شده است كه گاه از مؤثرترين عوامل فساد و تخريب بوده است، مخصوصا در عصر جاهليت كه دوران انحطاط فكري و اخلاقــي قــوم عــرب بــود و «شعــر و شــراب و غــارت» همــواره در كنــار هــم قـــرار داشتنـــد.