شعر و شاعری از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 84

لِيَقْضِيَ اللّه‌ُ اَمْرا كانَ مَفْعُولاً وَ اِلَي اللّه‌ِ تُرْجَعُ الاُْمُورُ (1)

8 ـ لزوم ما لا يَلْزَم: اين نيز نوع ديگري است كه بالاتر، والاتر و گوياتر از انواع گذشته در نشان دادن قدرت متكلم در تسخير كلام و در به دست گرفتن رشته سخن است و آن همان «لزوم ما لا يلزم» در اصطلاح علم بديع است و آن عبارتســت از اين كه شاعــر در شعرش و عبارت پردازد در تمام عبارات و نثرش به يك يا دو حرف و يا بيشتــر قبــل از «رويّ» ملتــزم گــردد. مشروط به ايــن كــه بــه هيــچ‌گــونــــه تكلّــــف، مشقّــت، زحمــت و دشــواري نيفتــد.

1- 44 / انفــــــــال .

انواع فواصل كلام (183)

اَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكْ وَ وَضَعْنا عَنْكَ وِزْرَكْ الذي اَنْقَضَ ظهْرَكْ(1)

كــه در آخر تمامــي مقاطــع اين آيــات حــرف «راء» قبــل از «كــاف» آمــده اســـــت.

بهترين نوع سَجع

بهترين نوع سجع در مرتبه اول آن است كه قرينه‌هاي آن مانند وزن شعر مســـاوي باشــد.

فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ(2)

و در مرتبه دوم آن است كه قرينه دوم آن از قرينــه اولـي طولاني‌تـر باشــد.

1- 2 ـ 5 / انشراح .
2- 30 / واقعــــــه .