- دیباچه 1
- اشاره 4
- اشاره 4
- 1. اصطلاح شناسی 4
- پیش گفتار 4
- الف) نظام فقهی 5
- ب) نظام اعتقادی 5
- 2. تعداد فرقه ها 8
- 3. ملاک تعیین اهل سنت 11
- اشاره 17
- بخش اول:سیره علمی امام صادق علیه السلام 17
- فصل اول: خطوط کلی سیره علمی امام صادق علیه السلام 18
- اشاره 18
- 1. تأکید بر الهامی بودن علم امام 19
- 2.کتمان اسرار و پنهان داشتن عقاید 29
- 3. مرجعیت عامه مردم 33
- 4. نهی از قیاس 35
- 5. بهره گیری از روش های علمی رایج 35
- 6 . نظارت امام بر مناظره های اصحاب 37
- 7. تأکید امام صادق علیه السلام بر تخصص اصحاب 40
- 8 . لزوم اجازه امام صادق علیه السلام در مناظره 41
- 9. نهی از نقل اسرائیلیات 43
- 10. ایجاد اختلاف در آرای اصحاب 44
- 11. ترجیح خبر مخالف عامّه، در صورت تعارض 45
- 12. اصل شتاب زدگی نداشتن در تکذیب 46
- 13. انتخاب مکان و زمان مناسب 47
- 15. برتری دادن دانش بر عبادت 48
- 14. توجه به درایت و فهم احادیث 48
- 16. تصریح به جواز نقل برخی احادیث 49
- 17. منع از ارتباط با حاکمان و کارگزاران حکومت 49
- 19. جویا شدن از دیدگاه های مخالفان و عامه 50
- 20. تشویق به جدال احسن و نهی از جدال غیر احسن 50
- 18. تأکید بر بینش عقلی 50
- 21. تأکید بر نوشتن احادیث و علوم 51
- اشاره 52
- فصل دوم: سیره امام صادق علیه السلام در برخورد با مذاهب و گروه های اهل سنت 52
- اشاره 56
- 1. گروه مرجئه 56
- الف) اهمیت عمل و نقش آن در ایمان 57
- ب) سیره امام صادق علیه السلام در برخورد با مرجئه 59
- 2. گروه قدریه 65
- اشاره 65
- الف) قدریه چه کسانی هستند؟ 68
- ب) سیره پیشوایان چهارگانه اهل سنت در برابر قدریه 70
- ج) سیره امام صادق علیه السلام در برخورد با قدریه 71
- 3. گروه جبریه 73
- اشاره 73
- الف) جُهَمیه 74
- ب) سیره امام صادق علیه السلام در برخورد با جبریه 76
- 4. گروه معتزله 77
- اشاره 77
- الف) خلق قرآن 79
- ب) نفی صفات و نفی رؤیت خدا 80
- ج) گرایش سیاسی معتزله 81
- د) قضا و قدر الهی، تفویض، امر بین الامرین 82
- ه ) سیره امام صادق علیه السلام و شیعیان در برابر معتزله 84
- 5. امام صادق علیه السلام و قُصّاص 90
- 6 . امام صادق علیه السلام، متصوفه و زهّاد 95
- 2. _ابوهاشم صوفی_ (م. 150 ه . ق) 95
- 1. _رابعه عدوّیه_ (م. 135 و به قولی 185 ه . ق) 95
- اشاره 95
- 3. حسن بن صالح بن حی (م. 167 ه . ق) 108
- 4. حسن بصری (م. 110 ه . ق) 109
- 5. حکم بن عتیبه (م. 160 ه . ق) 115
- 6 . سالم بن ابی حفصه 116
- 7. سفیان ثوری (م. 161 ه . ق) 117
- اشاره 117
- الف) پاسخ امام صادق علیه السلام به اعتراض سفیان 120
- ب) جعل حدیث از امام صادق علیه السلام 122
- ج) سفیان و شخصیت امام علی علیه السلام 123
- د) شخصیت سیاسی سفیان ثوری 125
- ه ) سفیان و قیام زید 125
- 8 . طاووس بن کیسان یمانی (م. 106 ه . ق) 126
- 9. عبداللّه بن شبرمه بن طفیل (72 _ 144 ه . ق) 128
- 10. عمرو بن عبید (م. 143 ه. ق) 132
- 11. عبّاد بن کثیر بصری 138
- 12. عمر بن زرّ 141
- 14. غیلان دمشقی 141
- 13. عمرو بن ابی المقدام 141
- 15. مالک بن انس (م. 179 ه . ق) 144
- 16. ابن سیرین (م. 110 ه . ق) 153
- 17. محمد بن عبدالرحمن بن أبی لیلی (74 _ 148 ه .ق) 157
- 18. ابوحنیفه، نعمان بن ثابت (م. 150 ه . ق) 160
- 19. یحیی بن سعید انصاری (م. 143 ه . ق) 192
- اشاره 193
- 1. اصول تقیه 193
- بخش دوم:سیره سیاسی امام صادق علیه السلام 193
- فصل اول: اصول و سیاست های کلی 193
- 2. نفی مشروعیت خلافت خلفا 194
- 3. باز داشتن افراد از خدمت در دستگاه خلافت 196
- 5. بازداشتن شیعیان از مراجعه به قضات و والیان 197
- 4. باز داشتن از دوستی با بنی امیه 197
- 6. حمایت از قیام های مردمی بر ضد حکومت ستمگر 199
- 7. به کارگیری مأمورانی در دستگاه خلافت 200
- 8. وساطت امام صادق علیه السلام نزد کارگزاران اموی 201
- 10. رعایت احکام الهی 203
- 9. نهی از هم نشینی با والیان و کارگزارن حکومتی 203
- 11. معرفی منصب خلافت به عنوان تکلیفی الهی و بسیار سخت 204
- 1. قیام زید بن علی 205
- فصل دوم: سیره سیاسی امام صادق علیه السلام در عهد بنی امیه 205
- اشاره 205
- 2. امام صادق علیه السلام و زید بن علی 206
- 3. قیام زید و بزرگان اهل سنت 210
- فصل سوم: سیره سیاسی امام صادق علیه السلام در دوره انتقال خلافت 212
- 1. داعیان عباسی 212
- اشاره 212
- 2. بیعت ابواء 230
- 3. شیوه های دعوت عباسیان 233
- اشاره 242
- 4. دعوت از امام صادق علیه السلام برای پذیرفتن رهبری دعوت 242
- الف) دعوت ابوسلمه 243
- ب) دعوت ابومسلم 245
- 5. تقاضای یاران امام صادق علیه السلام برای قیام 247
- فصل چهارم: سیره امام صادق علیه السلام در عهد بنی عباس 253
- اشاره 253
- 1. سفاح 253
- اشاره 254
- 2. منصور (136 _ 158 ه . ق) 254
- ب) شکست توطئه منصور 255
- الف) آغاز اختلاف بین عباسیان و علویان 255
- ج) بررسی روایت توطئه 256
- ه ) تقاضای منصور از امام برای دیدار با او 257
- د) کمک های مالی منصور به علویان 257
- و) تصمیم بر قتل امام 258
- ز) قیام محمد بن عبدالله بن الحسن بن الحسن علیه السلام 261
- ح) دستگیری بنی الحسن علیه السلام و اندوه امام صادق علیه السلام 262
- ط) نامه امام صادق علیه السلام به عبدالله بن حسن علیه السلام 263
- ی) شرکت کنندگان در قیام 266
- ک) قیام ابرهیم بن عبدالله 269
- 3. شهادت امام 270
- اصل اول: تقیّه 272
- اصول کلی برخوردهای اجتماعی امام صادق علیه السلام 272
- اشاره 272
- بخش سوم:سیره اجتماعی امام صادق علیه السلام 272
- اصل دوم: هم نشینی با اهل سنّت 277
- اصل سوم: عدم فراخوانی عامّه به تشیّع 278
- اصل چهارم: ارتباط امام با همه گروه ها 279
- اصل پنجم: کمک های مالی به مخالفان 280
- اصل ششم: سفارش به صله ارحام 281
- اصل هفتم: سازمان دهی شیعیان در برابر دیگر فرقه ها 282
- اصل هشتم: همدردی با همه مردم (شیعه و سنی) 283
- اصل دهم: بیان برخی واقعیت های تاریخی 284
- اصل نهم: سفارش به بی تفاوتی در برابر توهین به اهل بیت علیهم السلام 284
- اصل یازدهم: توصیه به ترک اعمال تنش زا توسط اصحاب 285
- اصل دوازدهم: تلاش علمی امام بر تصحیح برخی باورهای دینی _ اجتماعی 286
- اصل سیزدهم: محافظت از جوانان در برابر انحرافات 288
- بخش چهارم:همراه با برنامه سازان 289
- اشاره 289
- فقه جعفری و عملکرد رسانه 292
- پیشنهادهای برنامه ای 294
- پرسش های کارشناسی 296
- سخن پایانی 301
- کتاب نامه 302
دیباچه
تاکنون درباره دوران زندگانی و امامت امام صادق علیه السلام، پژوهش های ارزشمندی صورت گرفته است، ولی این نوشتار، سیره آن حضرت را در برخورد با گروه های مختلف اهل سنت مانند: _مرجئه_، _مُعتزله، قدریه_ و _جبریه _بررسی کرده است.
بررسی سیره علمی امام صادق علیه السلام در این گونه پژوهش ها بسیار اهمیت دارد؛ زیرا امام جهت تبیین و گسترش علوم دینی تأکید فراوان می ورزید و درصدد بود تا حقیقت دین و آموزه های اسلامی دستخوش بدعت ها و انحراف ها نگردد. ایشان در تبیین معارف و علوم اسلامی مانند: حدیث، فقه، کلام، تفسیر و... اساسی ترین نقش را داشت و پیدایش و شکل گیری گروه ها و نحله های گوناگونِ اعتقادی _ سیاسی، دوران امامت ایشان را از مهم ترین برهه های تاریخ اسلام ساخته بود. ازاین رو، بهترین راه مقابله با جریان های گوناگون فکری، برخورد علمی با آنها بود.
این پژوهش در تبیین سیره امام، هم به برخوردهای شخصی امام با بزرگان اهل سنت استناد جسته و هم با شناسایی بزرگان اهل سنّت معاصر آن حضرت، آرا و اندیشه های آنان را توضیح داده است. سپس گرایش هایی را که بیانگر موافقت یا مخالفت با امام صادق علیه السلام بوده اند، معرفی کرده است. شیوه رفتار آن حضرت با خلفا و کارگزاران آنها نیز در بخش سیره سیاسی آن