راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 100
- پیش گفتار 1
- مقدمه 7
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- الف) مفاهیم 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- ب) کلیات 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- اشاره 20
- الف) نقطه قوت (s) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- ج) فرصت (o) 21
- اشاره 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- د) تهدید (t) 21
- ح) اشکال swot 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- مقدمه 35
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- اشاره 52
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- 5. انشعاب شیعیان 65
- اشاره 65
- الف) حسینیان 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- 7. قیام های نابهنگام 80
- اشاره 80
- الف) قیام زید 80
- اشاره 81
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- الف) تهدید(t) 82
- اشاره 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ب) قیاس گرایی 84
- ج) مرجئه 84
- ه) دیصانیه 86
- د) زنادقه 86
- و) مانویه 87
- ز) مرقونیّه 87
- الف) خوارج 88
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- ب) فرصت(o) 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- مقدمه 102
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- اشاره 104
- اشاره 105
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- اشاره 114
- 2. دعا 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- اشاره 122
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- اشاره 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- اشاره 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- اشاره 139
- 2. تولی 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- مقدمه 151
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- اشاره 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- اشاره 187
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- اشاره 191
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- اشاره 192
- 1. سازمان وکالت 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- 2. تبری 196
- اشاره 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
و سیاسی فراوان بودند و فرصت تعرض و برخورد با امام صادق علیه السلام را نداشتند امام از این فرصت استفاده کرده و فعالیت علمی خود را با تربیت شاگردان و نشر معارف نبوی انجام داد، از طرفی بنی عباس نیز که با شعار «الرضا من آل محمد» حکومت را به دست گرفته بودند، در اوایل حکومت نوپای خود به خاطر تثبیت قدرت و اقتدار و مشروعیت بخشیدن به دولت خود، تا حدودی شیعیان، مخصوصاً امام صادق علیه السلام آزادی عمل دادند تا بتوانند پایه های قدرت خود را تثبیت کنند. به خاطر همین در زمان خلیفه اول عباسیان، «ابو العباس سفاح» آن حضرت را از مدینه به عراق طلبید و بعد از مشاهده معجزات بسیار و علوم بی شمار و مکارم اخلاق آن امام عزیز نتوانست اذیتی به آن جناب رساند و حضرت را مرخص ساخت و به مدینه فرستاد. امام صادق علیه السلام نیز از این فرصت استفاده کرد و به گسترش معارف نبوی پرداخت و شاگردان متعددی در رشته های مختلف تربیت کرد اما بعد از تثبیت نسبی قدرت در زمان منصور، بیشترین برخورد حضرت با وی صورت گرفت و رفته رفته اختناق دوره امویان دوباره به جامعه برگشت و عملاً امام را از فعالیت های علمی و فرهنگی باز داشت. (1)
6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101)
قبل از حکومت عمربن عبدالعزیز، تبعیض های اقتصادی و اجتماعی زیادی از سوی خلفا نسبت به بنی هاشم و خاندان اهل بیت علیهم السلام انجام می شد. عمربن عبدالعزیز در اولین گام تبعیض های مربوط به پرداخت سهم از
1- مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص353. سیدمنذر حکیم با همکاری سیدشهاب الدین حسینی، پیشوایان هدایت، رئیس مذهب حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، ص215-230.