راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 125
- پیش گفتار 1
- مقدمه 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- الف) مفاهیم 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- ب) کلیات 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- الف) نقطه قوت (s) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- اشاره 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- د) تهدید (t) 21
- اشاره 21
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- ج) فرصت (o) 21
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ح) اشکال swot 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- مقدمه 35
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- اشاره 36
- اشاره 36
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- اشاره 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- 5. انشعاب شیعیان 65
- الف) حسینیان 65
- اشاره 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- اشاره 80
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- اشاره 81
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- اشاره 82
- الف) تهدید(t) 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ج) مرجئه 84
- ب) قیاس گرایی 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- الف) خوارج 88
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- 1. اختلاف بین امویان 95
- اشاره 95
- ب) فرصت(o) 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- مقدمه 102
- اشاره 104
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- 2. دعا 114
- اشاره 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- اشاره 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- اشاره 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- اشاره 126
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- اشاره 139
- 2. تولی 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- مقدمه 151
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- اشاره 153
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- اشاره 191
- اشاره 192
- 1. سازمان وکالت 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- 2. تبری 196
- اشاره 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ» (1) برای جامعه اسلامی بعد از خود حاکم تعیین کرد. این رفتار پیامبر به این معناست که حکومت پس از رحلت ایشان نیز لازم است.
2. استمرار اجرای احکام الهی
اجرای احکام الهی، که تشکیل حکومت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را ضروری نمود، منحصر و محدود به زمان آن حضرت نیست. بلکه طبق آیات قرآن، احکام اسلام محدود به زمان و مکانی خاص نیست و تا ابد باقی و لازم الاجراء است.
د) ولایت فقیه در حکومت دینی
یکی از دلایل تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت، ماهیت و کیفیت قوانین اسلام در جامعه و اداره آن است. ماهیت و کیفیت این قوانین به گونه ای است که اجرای آنها جز با تشکیل حکومت اسلامی امکان پذیر نیست. چون اسلام این قوانین را تشریع نموده و باید حکومتی ایجاد شود تا احکام اسلامی جاری شود و الا شخصی که تابع قوانین اسلام نباشد، قانون اسلام را در حکومت خود جاری نمی کند، همچنین باید درباره مجری و کسی که بتواند این قوانین را اجرا کند نیز صحبت کرده باشد. لذا با رجوع به روایات وارده از سوی امام باقر و امام صادق علیهما السلام می توانیم مشخصات و صفات کسی که حاکم اسلامی یا ولی فقیه است را کشف کنیم. در این بخش ولایت فقیه و ضرورت حکومت آن در عصر غیبت توسط روایات امام باقر و امام صادق علیهما السلام مورد بررسی قرار می گیرد.
ه) تعریف ولایت فقیه
آیت الله جوادی آملی در کتاب ولایت فقیه، آن را چنین معنی کرده است:
1- سوره مائده، آیه67.