راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 155

درایت کامل و همچنین با تیزبینی دقیق، شرایط را سنجیده و راهبردهای مناسب و همسان با جامعه آن روز را برای شیعیان ارائه کردند.

در این بخش با در نظر گرفتن حالت ضعف درونی و تهدید بیرونی که بدترین حالت سوات است راهبردهای باقرین علیهم السلام که در قالب روایات در آمادهسازی شیعیان ارائه شده است، مورد بررسی قرار میگیرد.

ضعف _ تهدید

ضعف های جامعه شیعی در عصر باقرین علیهم السلام

_ وضعیت اقتصادی شیعیان

_ فرصت های شغلی شیعیان

_ وضعیت سیاسی و اجتماعی دوران امویان و عباسیان

_ انشعاب شیعیان

_ اختلاف در مصداق امام

_ قیام های نابهنگام در درون جامعه شیعیان

تهدیدات محیطی پیش روی باقرین علیهم السلام

_ جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام

_ جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام

_ احادیث ساختگی

_ اسرائیلیات

_ سیاست و برخورد حاکمیت

_ ابوجعفر منصور دوانیقی

تجزیه و تحلیل نقاط ضعف و تهدید جامعه شیعیان

1. تقیه

تقیه در لغت به معنای نگاه داشتن، پرهیز کردن و پنهان نمودن است. در منابع اسلامی، تقیه به معنای نگاه داری خود از صدمه دیگری از راه ابراز موافقت با او در گفتار یا رفتارِ مخالف حق است و به تعبیر شیخ مفید: تقیه یعنی پنهان کردن حق و پوشاندن اعتقاد خود در برابر مخالفان، به منظور اجتناب از ضرر دینی یا دنیایی است. در تقیه، برخلاف نفاق که موضوع آن تظاهر به حق و پنهان کردن شرک و باطل است، شخص مؤمن به دلیل ترس از زیان مالی یا جانی برای خود یا دیگری، از اظهار حقیقت خودداری می کند. (1)

یکی از مهم ترین راهبردهایی که در گفتار و رفتار امامان شیعه به آن برخورد می کنیم راهبرد تقیه است در میان ائمه، باقرین علیهم السلام که در سخت ترین دوران اموی و عباسی زندگی می کردند به این امر مهم تأکید داشتند چون جامعه شیعی در موقعیتی نبود که بتواند معارف خود را علنی کند لذا باقرین علیهم السلام شیعیان را به تقیه امر می کردند و همچنین راهبرد تقیه را برای عصر غیبت نیز ارائه فرمودند تا زمانی که که شیعیان نیروی کافی برای گسترش معارف خود نداشتند به تقیه روی آورند، ایشان با لحاظ کردن تهدیدهایی که در