راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 191
- پیش گفتار 1
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- مقدمه 7
- الف) مفاهیم 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- ب) کلیات 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- الف) نقطه قوت (s) 20
- اشاره 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- ج) فرصت (o) 21
- اشاره 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- د) تهدید (t) 21
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ح) اشکال swot 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- مقدمه 35
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- اشاره 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- اشاره 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- الف) حسینیان 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- اشاره 80
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- اشاره 81
- اشاره 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- الف) تهدید(t) 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ب) قیاس گرایی 84
- ج) مرجئه 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- الف) خوارج 88
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- ب) فرصت(o) 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- مقدمه 102
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- اشاره 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- 2. دعا 114
- اشاره 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- اشاره 121
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- اشاره 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- اشاره 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- اشاره 126
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- اشاره 139
- 2. تولی 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- مقدمه 151
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- اشاره 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- اشاره 191
- اشاره 192
- 1. سازمان وکالت 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- 2. تبری 196
- اشاره 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
همچنین ایشان به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، فرموده اند:
زمانی بر مردم خواهد آمد که حکومت جز به وسیله کشتن و ستمگری به دست نیاید، ثروت جز با غصب و بخل فراهم نگردد و محبت و دوستی جز با خارج شدن از دین حاصل نشود، پس هرکس آن زمان رادریابد و بر فقر صبر نماید درحالی که بتواند به ثروت رسد؛ بر دشمنی مردم صبر کند با اینکه (با از دست دادن دین) بتواند محبت مردم را جلب نماید و بر خواری و ذلت صبر کند درصورتی که قدرت عزیز شدن را داشته باشد، خداوند پاداش پنجاه صدیق از تصدیق کنندگان مرا به او خواهد داد. (1)
در جای دیگر امام صادق علیه السلام در مورد شکیبایی در عصر غیبت فرمود:
هرکه چشم به راه دولت ما باشد و بر آزار و ترسی که می بیند، شکیبایی ورزد، فردای قیامت در زمره ما محشور می گردد. (2)
روایات فوق بیانگر این مطلب مهم است که اگر شیعیان در برابر مشکلات عصر غیبت تحمل کرده و از اهداف خود دور نشوند رستگار شده و در ورطه هلاکت نخواهند افتاد.
ب) راهبرد قوت _ تهدید
اشاره
راهبرد قوت و تهدید بدین گونه است که گروه به لحاظ درونی از نقاط قوت خوبی برخوردار است اما در مقابل، تهدیدهای خارجی از طرف نیروهای رقیب بر گروه وارد می شود و سیستم را با خطرات مختلفی مواجه می کند در این
1- محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج2، ص91، باب صبر، ح12.
2- محمدبن یعقوب کلینی، اصول کافی، ج8، ص36.