راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 69
- پیش گفتار 1
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- مقدمه 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- الف) مفاهیم 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- ب) کلیات 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- الف) نقطه قوت (s) 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- اشاره 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- اشاره 21
- د) تهدید (t) 21
- ج) فرصت (o) 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- ح) اشکال swot 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- مقدمه 35
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- اشاره 52
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- اشاره 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- الف) حسینیان 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- الف) قیام زید 80
- 7. قیام های نابهنگام 80
- اشاره 80
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- اشاره 81
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- الف) تهدید(t) 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- اشاره 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ب) قیاس گرایی 84
- ج) مرجئه 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- ز) مرقونیّه 87
- و) مانویه 87
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- الف) خوارج 88
- اشاره 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- ب) فرصت(o) 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- مقدمه 102
- اشاره 104
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- 2. دعا 114
- اشاره 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ج) دعای ندبه 120
- د) دعای عهد 120
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- اشاره 121
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- اشاره 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- اشاره 124
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- اشاره 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- 2. تولی 139
- اشاره 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- مقدمه 151
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- اشاره 153
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- اشاره 187
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- اشاره 191
- اشاره 192
- 1. سازمان وکالت 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- 2. تبری 196
- اشاره 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
نیروهایش پراکنده شدند. برخلاف قیام زید، قیام پسرش یحیی کاملاً رنگ و بوی زیدی داشته است برای اینکه او به نوعی امامت برای خود قائل بوده و خود را وصی و جانشین پدر می دانست، از این جاست که فرقه زیدیه شکل می گیرد و راهشان از راه شیعه امامیه و اثنا عشریه به کلی جدا می شود. آنان حتی در مسائل فقهی نیز به امامان معصوم علیه السلام رجوع نمی کردند. (1)
ج) حسنیان
حسن بن حسن (حسن مثنی)، یکی از فرزندان امام حسن مجتبی علیه السلام بود که در واقعه کربلا اسیر شد و زنده ماند. ایشان نیرویی فعال و پر تحرک در میان حسنیان و بنی هاشم به شمار می رفت. (2) وی پس از قیام عاشورا مورد توجه مردم بود؛ به طوری که او را به قیام و رهبری دعوت می کردند. بلاذری موقعیت برجسته او را چنین نقل می کند:
حسن زمانی نزد عبدالملک بود. عبدالملک از علت پیری زودرس و سپیدی موی او پرسید. یحیی بن حکم که آنجا بود گفت: آرزوهای مردم عراق که هر ساله او را برای خلافت دعوت می کنند وی را به چنین روزی انداخته است. (3)
از حسن مثنی چیزی که دلالت بر ادعای امامت کند، نقل نشده است. (4) رابطه وی با امویان در مجموع حسنه ذکر شده است، اما عده ای از تاریخ نویسان به گروهی به نام حسنیه اشاره نموده اند که اعتقاد داشتند بنابر وصیت امام حسن مجتبی علیه السلام، امامت پس از ایشان به حسن مثنی رسیده
1- غلامحسین محرمی، تاریخ تشیع از پیدایش تا پایان غیبت صغری، ص151-150.
2- محمدبن محمد بن نعمان مفید، الارشاد، ص119.
3- احمدبن یحیی بلاذری، جمل من انساب الأشراف، ج3، ص305.
4- احمدبن یحیی بلاذری، جمل من انساب الأشراف، ج3، ص305.