راهبردهای سیاسی امام باقر و امام صادق علیهما السلام در آماده سازی جامعه اسلامی برای ورود به عصر غیبت صفحه 89
- پیش گفتار 1
- فصل اول: مفاهیم و کلیات 7
- مقدمه 7
- 1. راهبرد (استراتژی) 7
- الف) مفاهیم 7
- 2. سیاست 11
- 3. راهبرد سیاسی 12
- 4. جامعه اسلامی 14
- 5. غیبت 16
- ب) کلیات 18
- 2. نگرشی به روش تحلیلی SWOT 18
- 1. روش تحقیق براساس مدل swot 18
- 3. معرفی تحلیل الگوی سوات (SWOT) 19
- اشاره 20
- الف) نقطه قوت (s) 20
- ب) نقطه ضعف (w) 20
- 4. تجزیه و تحلیل (سوات-SWOT) 20
- ج) فرصت (o) 21
- د) تهدید (t) 21
- الف) راهبردهای قوت _ فرصت (SO) 21
- اشاره 21
- 5. راهبردهای چهارگانه سوات 21
- ح) اشکال swot 22
- ب) راهبردهای قوت _ تهدید (ST) 22
- د) راهبردهای ضعف _ تهدید (WT) 22
- ج) راهبردهای ضعف _ فرصت (WO) 22
- 6. نگاهی گذرا به زندگی امام باقر علیه السلام 25
- 7. نگاهی گذرا به زندگی امام صادق علیه السلام 27
- 8. امویان و عباسیان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- اشاره 28
- الف) امویان در عصر باقرین علیهم السلام 28
- ب) عباسیان درعصر امام صادق علیه السلام 29
- 9. قلمرو حکومت امویان و عباسیان 32
- مقدمه 35
- فصل دوم: تحلیل محیط سیاسی داخلی و خارجی عصر باقرین علیه السلام 35
- تحلیل محیط سیاسی داخلی عصر باقرین علیهم السلام 36
- الف) نقاط قوت(s) 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- 1. وجود رهبر واحد 37
- 2. وجود شاگردان ممتاز باقرین علیهم السلام 38
- 3. جغرافیای شیعیان 40
- 4. وضعیت فرهنگی جامعه شیعی 45
- 5. جایگاه علمی باقرین علیهم السلام 48
- 6. تشکیل مکتب علمی توسط باقرین علیهم السلام 50
- ب) نقاط ضعف(w) 52
- اشاره 52
- 1. وضعیت اقتصادی شیعیان 52
- 2. فرصت های شغلی شیعیان 54
- 3. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در دوران امویان 57
- 4. وضعیت سیاسی _ اجتماعی شیعیان در عصر عباسیان 61
- اشاره 65
- الف) حسینیان 65
- 5. انشعاب شیعیان 65
- ب) زیدیه 67
- ج) حسنیان 69
- د) حنفیان 71
- ر) عباسیان قبل از خلافت 73
- ز) غلات 74
- 6. اختلاف در مصداق امامت 76
- اشاره 80
- 7. قیام های نابهنگام 80
- الف) قیام زید 80
- اشاره 81
- تحلیل محیط سیاسی خارجی عصر باقرین علیهم السلام 81
- ب) قیام یحیی بن زید 81
- اشاره 82
- 1. جریان های فکری عصر باقرین علیهم السلام 82
- الف) تهدید(t) 82
- اشاره 82
- الف) جبریه و قدریه 83
- ج) مرجئه 84
- ب) قیاس گرایی 84
- د) زنادقه 86
- ه) دیصانیه 86
- و) مانویه 87
- ز) مرقونیّه 87
- 2. جریان های فکری سیاسی عصر باقرین علیهم السلام 88
- اشاره 88
- الف) خوارج 88
- ب) ممنوعیت کتابت حدیث 89
- ج) احادیث ساختگی 90
- د) اسرائیلیات 91
- ر) سیاست و برخورد حاکمیت 92
- ز) ابوجعفر منصور دوانیقی (148- 137) 93
- اشاره 95
- ب) فرصت(o) 95
- 1. اختلاف بین امویان 95
- 2. درگیری امویان و عباسیان 97
- 3. قیام بر علیه حکومت وقت 98
- 5. تأسیس حکومت عباسیان 99
- 6. عمربن عبدالعزیز (99 - 101) 100
- مقدمه 102
- فصل سوم: راهبردهای سیاسی باقرین علیهم السلام براساس الگوی ضعف فرصت و قوت فرصت 102
- اشاره 104
- الف) راهبرد ضعف _ فرصت (WO) 104
- 1. زنده نگهداشتن عاشورا 105
- اشاره 105
- الف) عاشورا و امام باقر علیه السلام 106
- ب) عاشورا و امام صادق علیه السلام 109
- 2. دعا 114
- اشاره 114
- الف) دعا برای شناخت امام زمان 116
- ب) دعای غریق 119
- ه) دعا برای تعجیل فرج 120
- د) دعای عهد 120
- ج) دعای ندبه 120
- ب) راهبرد قوت _ فرصت(SO) 121
- اشاره 121
- اشاره 122
- 1. حکومت غیرمعصوم (ولایت فقیه) 122
- الف) حکومت غیرمعصوم در روایات (ولایت فقیه) 123
- 1. تأسی به روش پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم 124
- اشاره 124
- ب) ضرورت تشکیل حکومت دینی 124
- ج) دلایل لزوم حکومت دینی در عصر غیبت 124
- ه) تعریف ولایت فقیه 125
- د) ولایت فقیه در حکومت دینی 125
- 2. استمرار اجرای احکام الهی 125
- اشاره 126
- و) ولایت فقیه در روایات 126
- 1. مقبوله عمربن حنظله 127
- 2. صحیحه زراره 131
- 3. صحیحه أبی خدیجه 135
- 4. روایت ابوالبختری 136
- 5. موثقه سکونی 137
- 2. تولی 139
- اشاره 139
- الف) تولّی از دیدگاه امام باقر علیه السلام 141
- ب. تولّی از دیدگاه امام صادق علیه السلام 145
- مقدمه 151
- فصل چهارم: راهبرد های سیاسی باقرین علیهما السلام بر اساس الگوی ضعف تهدید و قوت تهدید 151
- الف) راهبرد ضعف تهدید (wt) 153
- اشاره 153
- 1. تقیه 155
- 2. مدارا 169
- 3. استقامت در امر غیبت 177
- 4. انتظار فرج 180
- 5. صبر در عصر غیبت 187
- اشاره 187
- ب. امام صادق علیه السلام و صبر 189
- الف) امام باقر علیه السلام و صبر 189
- ب) راهبرد قوت _ تهدید 191
- اشاره 191
- 1. سازمان وکالت 192
- اشاره 192
- الف) فلسفه و ضرورت تشکیل سازمان وکالت 193
- ب) اسامی و حوزه جغرافیای وکلا 195
- 2. تبری 196
- اشاره 196
- الف) تبری در کلام امام باقر علیه السلام 197
- ب) تبری در کلام امام صادق علیه السلام 199
- نتیجه گیری 203
- فهرست منابع 206
هوادارانی یافته و بعدها به شورش ها و حرکت های اجتماعی دامن زدند. و در زمان امام باقر و امام صادق علیهما السلام نیز افکار نامیمون خود را ترویج و گسترش دادند، امام باقر و امام صادق علیهما السلام نیز در مقابله با این گروه، به مبارزه پرداخته و افکار و عقائد آنان را محکوم می کردند. امام باقر علیه السلام در رد مبانی و باورهای اعتقادی شان، آنان را خُسران زده ترین آفریدگان خدا دانسته که دنیا و آخرت خود را تباه کرده اند و به اصحاب خود فرمود:
به این پیمان گریزان (خوارج) بگویید: چگونه بر جدایی از علی گردن نهادید؛ با وجود این که خونتان را پیش تر در راه فرمان برداری از او ارزانی داشتید و در خشنود کردن خدا بر هم پیشی می گرفتید و اگر به شما گفتند که ما بر حکم الهی گردن نهاده بودیم و شعار «لا حکم الا لله» سر دادند، در پاسخ بگویید: مگر خدا حکمیت را در دین خود نپذیرفته است؟ آیا رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در ماجرای «بنی قریظه»، «سعد بن معاذ» را داور معرفی نکرد تا بر آن چه مورد پذیرش خداست، حکم کند؟ آیا نمی دانید که امیرالمؤمنین با این شرط حکمیت را پذیرفت که آن دو حَکَم، براساس کتاب خدا حُکم کنند و از آن فراتر نروند؟ آیا نگفت که اگر حکم آنها بر خلاف کتاب خدا باشد نخواهد پذیرفت؟ آیا امیرالمؤمنین نفرمود من به داوری کتاب خدا تن دادم، نه داوری یک شخص؟ حال باید گفت، در کجای این حکمیت انحراف از حکم قرآن است؟ (1)
ب) ممنوعیت کتابت حدیث
از اقداماتی که خلیفه اول و دوم بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم انجام دادند، جلوگیری از تدوین و نقل احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود. با آنکه گفتار پیامبر بعد از قرآن، در درجه دوم، قرار گرفته بود، در واقع جلوگیری از نقل احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم
1- ابی منصور احمدبن علی بن ابی طالب طبرسی، الاحتجاج، ج1،ص174.