بررسی گسترده ی فقهی: قمار، قیادت، قیافه، کهانت و ... صفحه 267

این جا ترتیب اثر _ حتّی در ذهن که سوء ظن به او پیدا کند چه رسد به این که بدون حجّت به او تهمت بزند _ جایز نیست.

بله، اگر بدون این که سوء ظنی پیدا کرده یا تهمتی بزند از آن شخص درباره ی گمشده اش سؤال کند تا شاید سر نخی پیدا کند _ البته به نحوی که منافات با حفظ حرمت مسلمان نداشته باشد _ از باب این که ممکن است اشتباهی رخ داده و بدون این که دزدیده باشد آن را برداشته باشد _ چون کاهنان گاهی حقّ و باطل را قاطی می کنند _ مشکلی ندارد. و این منافاتی با روایتی که می فرماید اگر کسی این ها را تصدیق کند از دین حضرت محمد- صلی الله علیه و آله و سلم - بریء شده(1)، ندارد؛ چون تصدیق نکرده است.

بنابراین نتیجه ی کلام این شد که رجوع به عرّاف و کاهن در مواردی که تشویق به حرام نبوده و منافاتی با نهی از منکر نداشته باشد مانعی ندارد به شرط این که قول او را تصدیق نکند. متابعت عملی هم در جایی که مباح باشد اشکالی ندارد و در مواردی که مستلزم سوء ظن، تهمت به مؤمن و یا ... می شود اگر بدون این که مرتکب این محرمات شود فقط به عنوان احتمال مطرح کند که شاید سر نخی پیدا کند، اشکالی ندارد.

1- الخصال، ج1، ص19: حَدَّثَنَا أَبِی رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ- علیه السلام - قَالَ: مَنْ تَکَهَّنَ أَوْ تُکُهِّنَ لَهُ فَقَدْ بَرِئَ مِنْ دِینِ مُحَمَّدٍ- صلی الله علیه و آله و سلم - قُلْتُ: فَالْقِیَافَهُ؟ قَالَ: مَا أُحِبُّ أَنْ تَأْتِیَهُمْ وَ قَلَّ مَا یَقُولُونَ شَیْئاً إِلَّا کَانَ قَرِیباً مِمَّا یَقُولُونَ وَ قَالَ: الْقِیَافَهُ فَضْلَهٌ مِنَ النُّبُوَّهِ ذَهَبَتْ فِی النَّاسِ.