(دعـاها و آرزوهـای انسـان از دیدگاه قرآن و حدیث (تفسیر موضوعی المیزان صفحه 72

از جملــه دعــاهــاي آنجنــاب درخــواستــي است كه وقتــي به سرزمين مكه آمــد و اسمــاعيــل و مــادرش عليهم‌السلام را در آنجا منزل داد از خداي تعــالي كرده و قرآن آن را چنيــن حكــايــت مي‌كنـــد:

«يادآر زماني را كه ابراهيم گفت پروردگارا، اين شهر را شهر امني قرار ده و از اهلش آناني را كه ايمان به خدا و روز جزا دارند از ثمرات روزي فرما. خداي متعال فرمود: دعايت را مستجاب كرديم و آنان را كه كفر بورزند چند صباحي زندگي داده سپس به عذاب آتش دچــارشــان مي‌ســازم، و چه جــاي بــد است آتـش براي انتقــال بــدان.» (126 / بقره)

دعاهاي حضرت ابراهيم عليه‌السلام (3) (149)

خلاصه غرض ابراهيم اين بود كه در روي زمين براي خداوند حرمي باشد كه ذريه او آنجا را منزل گزينند، و اين نمي‌شد مگر به اين كه شهري ساخته شود كه مردم از هر طرف به آنجا روي آورند و آنجا مجمعي ديني باشد كه تا روز قيامت مردم به قصد سكونت و پناهنده شدن و زيارت رو بدانجا كنند، و لذا از خدا درخواست كرد مكه را شهــر امنــي قــرار دهــد، و چــون سرزميني لــم‌يــزرع بود از خدا خواست ذريّه‌اش را از ميوه‌ها روزي دهد.

لازمــه استجابت اين دعا اين است كه اين شهر از راه توطن و سكونت و زيارت مردم آباد شود .آن گاه وقتي احساس كرد كه اين شرافتي را كه درخواست كرده شامل مـؤمــن و كــافــر هــر دو مي‌شود لذا دعاي خود را مقيد به كساني كرد كه ايمان به خــدا و روز جــزا داشتــه بـاشنــد.

(150) دعاها و آرزوهاي انسان

اما اين كه اين دعا در شهري كه فرضا هم مؤمن و هم كافر يا تنها كفار در آن ساكنند چطور ممكن است مستجاب شود، با اين كه شهري است خشك و لم يزرع؟ ابراهيم عليه‌السلام متعرض اين جهات نشد.

اين نيز از ادب او در مقام دعا بود، زيرا در اين مقام درخواست‌كننده اگر بخواهد پروردگار خود را درس دهد كه چگونه و از چه راهي دعايش را مستجاب نمايد با اين كه پروردگارش عليم و حكيم و قادر بر هر چيزي است و كار او اين‌طوري است كه هر چه را بخواهد ايجاد كند همين كه بگويد بوجود آي، موجود مي‌شود، در حقيقت فضولي كرده و از رســم ادب بيــرون شـده است.

لكــن خــداي تعــالي چــون مي‌خــواست حاجت ابراهيم را برطبق سنت جاري كه در اسبــاب عـادي دارد برآورده سازد و بين مــؤمــن و كــافــر در آن فرق نگذارد از

دعاهاي حضرت ابراهيم عليه‌السلام (4)