آشنایی با علوم قرآنی صفحه 147

می‌کند. این مباحث برای افزایش دانش و تصحیح بینش خواننده نسبت به قرآن بسیار مفید است.

3- تفسیر نمونه‌

3- تفسیر نمونه

تفسیری پارسی است که به روش اجتهادی و با توجّه به مقتضیات امروز تحریر یافته و نخستین جلد آن در سال 1352 شمسی منتشر شده است. این اثر با دستیاری چند تن از فضلای قم و اشراف آیة اللّه ناصر مکارم شیرازی پدید آمده. نویسندگان تفسیر نمونه با درک صحیح از نیازهای فرهنگی عصر ما و اطّلاع از شبهات و پرسشهای مذهبی جوانان و روشنفکران، با استفاده از مهمترین تفسیرهای اهل سنّت و شیعه، «1» به تفسیر کتاب خدا پرداخته‌اند، به صورتی که پاسخ‌گوی سؤالها و اشکالها باشد و چهره نورانی قرآن را به همگان نشان دهد. آقای مکارم در پاسخ این پرسش که بهتر است کدام تفسیر را مطالعه کنیم چنین جوابی داده‌اند: «تفسیری که بتواند عظمت قرآن را به تحقیق نه تقلید به ما نشان دهد و به نیازها و دردها و مشکلات ما در این عصر پاسخ گوید و در عین حال برای همه طبقات مفید باشد و اصطلاحات علمی، ناهمواریهایی در جاده‌های صاف و روشن آن ایجاد نکند»، «2» و تفسیر نمونه با همین خصوصیّات نوشته شده است.

مطالبی که در تفسیر نمونه آمده در مقدمه تحت عنوان «مزایای این تفسیر» ذکر شده است که برای معرّفی آن خلاصه‌اش نقل می‌شود:

1- از آن جا که قرآن کتاب زندگی و حیات است، در تفسیر آیات به جای پرداختن به مسائل ادبی و عرفانی و مانند آن، توجّه خاصّی به مسائل سازنده زندگی مادی و معنوی و بویژه مسائل اجتماعی شده است ....

2- به تناسب عناوینی که در آیات مطرح می‌شود ذیل هر آیه بحث فشرده و مستقلی درباره موضوعاتی مانند ربا، بردگی، حقوق زن، فلسفه حج ... و اهداف جهاد اسلامی

__________________________________________________
(1) در مقدمه جلد اوّل، این تفاسیر از مآخذ تفسیر نمونه معرّفی شده: مجمع البیان از فضل بن حسن طبرسی؛ انوار التنزیل، از قاضی بیضاوی؛ الدرّ المنثور از جلال الدّین سیوطی؛ برهان از محدّث بحرانی؛ المیزان از استاد علّامه طباطبایی؛ المنار تقریر درس محمّد عبده؛ فی ظلال القرآن اثر سیّد قطب؛ تفسیر مراغی از احمد مصطفی مراغی.
(2) تفسیر نمونه، ج 1، بیست.