آشنایی با علوم قرآنی صفحه 159

جهت است که دلیل صحت ادعای پیامبر خدا می‌باشد. امّا اگر کار خارق عادت از ولیّ خدا سر زند و با ادعای نبوت و رسالت الهی توأم نباشد در اصطلاح «کرامت» (یا به صورت جمع) «کرامات» گفته می‌شود. «1»

در قرآن کریم آیاتی متعدد است که در آنها آشکارا به آوردن یک یا چند سوره و یا تمام قرآن تحدّی شده، و انس و جن به معارضه و مقابله با کلام خدا فراخوانده شده‌اند، ولی کسی نتوانسته با وجود گذشت زمان طولانی این فراخوان را پاسخ دهد و اینک چند نمونه از این آیات: وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ. فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرِینَ «2» «و اگر در آنچه بر بنده خود نازل کرده‌ایم شک دارید، پس- اگر راست می‌گویید- سوره‌ای مانند آن بیاورید و گواهان خود را- غیر خدا- فراخوانید. پس اگر نکردید- و هرگز نمی‌توانید کرد- از آن آتشی که سوختش مردمان و سنگها هستند و برای کافران آماده شده بپرهیزید.» آنچه در این آیه مهم است اخبار خداوند است به این که مانند قرآن نمی‌توانید بیاورید هر چند شاهدان و دوستان خود را برای کمک دعوت کنید و مهمتر این که پیش‌گویی می‌کند که در آینده هم نخواهید توانست و این خبر تحقق یافته و فردی یا جمعی نتوانستند همانندش بیاورند.

در سوره یونس (آیه 38) به آوردن سوره‌ای- گرچه کوچک- فراخوانده شده‌اند: أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ «3» «یا می‌گویند: آن را به دروغ ساخته است. بگو: اگر راست می‌گویید سوره‌ای مانند آن بیاورید و هر که را جز خدا می‌توانید فراخوانید.»

بالاخره مهمترین تحدّی در سوره اسراء آمده که در آن اعلام کرده است که اگر انس

__________________________________________________
(1) برای ملاحظه تعریف کرامت ر ک: التعریفات؛ و برای اطلاع از امکان و صحّت رویداد آنها ر ک: خرّمشاهی، «کرامات و خوارق عادات»، جهان غیب و غیب جهان، 45- 83.
(2) بقره/ 23- 24.
(3) آیه 13 سوره هود نیز شبیه این آیه است با این تفاوت که به آوردن 10 آیه فراخوانده شده‌اند. در آیه بعدش می‌افزاید: اگر دعوت شدگان به شما جواب ندادند- یعنی نتوانستند- «بدانید که آنچه نازل شده است به علم خداست و معبودی جز او نیست».