- درآمد 1
- پوزش از پیشگاه قرآن 1
- پیشگفتار 3
- ضرورت شناخت قرآن 4
- فصل 1 وحی، ارتباط با فراسوی جهان 7
- نیاز انسان به وحی 10
- خلوتگزینی و دوران آمادگی 12
- آغاز وحی 14
- اشاره 15
- معانی وحی 15
- 1- پیغام خداوند به فرشتگان: 16
- 2- هدایت تکوینی و الهام غریزی حیوانات: 16
- 4- سخن گفتن آفریدگار با بنده برگزیده خود: 17
- 3- الهام، در دل افکندن مطلبی: 17
- حالت پیامبر در گرفتن وحی 18
- شناسایی وحی 19
- پیامآور یا نابغه 20
- فرق وحی با الهام و تجلّی ضمیر ناخودآگاه 21
- فصل 2 نزول قرآن 27
- اسباب نزول، شأن نزول 33
- گستردگی معنی آیات 34
- فصل 3 قرائت قرآن و قاریان 36
- تعلیم قرآن 37
- اهمّیت خواندن و حفظ کردن قرآن 39
- تعریف قرائت 40
- اصحاب حافظ قرآن 41
- اشاره 42
- قرّاء سبعه 42
- سبب شهرت قرّاء سبعه 43
- قرّاء عشره 44
- قرّاء اربعة عشر 44
- عوامل اختلاف قرائتها 45
- تواتر قرآن و اختلاف قرائتها 47
- ارزیابی قرائتهای هفتگانه 48
- شرط قرائت صحیح متواتر 48
- قرائت حفص 49
- تلاوت قرآن و ثواب آن 50
- اشاره 51
- آداب قرائت قرآن 51
- 2- استعاذه: 52
- 1- طهارت: 52
- 3- سکوت و استماع: 52
- 4- تلاوت: 52
- 5- ترتیل: 53
- تجوید 53
- آداب باطنی قرائت قرآن 55
- خط رایج در حجاز 57
- فصل 4 کتابت قرآن 57
- ارزش قلم و نگارش 59
- اشاره 60
- 1- نوشتافزارها در کلام اللّه: 60
- نام نوشتافزارها 60
- 2- آنچه به جای کاغذ به کار میرفته: 62
- اهتمام به کتابت قرآن 62
- کاتبان قرآن 63
- گردآوری قرآن در زمان رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله 64
- مصحف حضرت علی علیه السّلام 65
- جمع قرآن در زمان ابو بکر 66
- مصحف امام یا قرآن عثمانی 69
- شیوه تدوین مصحف امام 70
- مدت نوشتن مصاحف و شماره آنها 71
- رسم المصحف 72
- نابود کردن سایر مصاحف 74
- سرگذشت مصاحف امام 75
- نشانهگذاری حروف و اصلاح رسم مصحف 77
- خلاصه مبحث کتابت قرآن مجید 80
- 1- نداشتن نسخه بدل 83
- فصل 5 اصالت قرآن کریم 83
- 2- همهخوانی قرآن و تواتر آن 84
- 3- تواتر قرآن از منظری نو 85
- 4- بر جا بودن اوصاف و امتیازات 87
- اشاره 89
- فصل 6 نامهای کلام اللّه 89
- قرآن 90
- کتاب 90
- فرقان 91
- ذکر 91
- معرّفی قرآن از زبان قرآن 92
- تعریف قرآن 92
- فصل 7 ترتیب و تنظیم قرآن مجید 95
- آیه تسمیه 97
- سوره 98
- اندازه سورهها 99
- حروف مقطّعه 101
- اسامی سورهها 103
- احزاب 104
- تأمّلی در اسامی سورهها 104
- فایده و حکمت تقسیم قرآن به سورهها 109
- سورههای عزائم 109
- اشاره 110
- سورههای مکّی و مدنی 110
- تفاوتهای کلّی سورههای مکّی و مدنی 111
- نسخ، ناسخ و منسوخ 112
- فصل 8 محکم و متشابه 114
- اشاره 116
- فایده آیات متشابه 116
- 1- نارسایی تعبیرات و الفاظ: 116
- 2- محدودیت اندیشه انسان 117
- 3- واداشتن مسلمین به تحقیق و بررسی 118
- 4- توجه دادن به مفسّر الهی 118
- توضیح 119
- 1- تأویل متشابه 120
- تأویل 120
- اشاره 120
- 3- مآل و سرانجام کار 121
- 2- تأویل به معنی تعبیر خواب 121
- ضرورت تأویل- تأویل ناروا 121
- شرایط تأویل 122
- راسخان در علم 122
- حدیث ثقلین 124
- لزوم تفسیر 126
- فصل 9 تفسیر و سیر آن در نگاهی گذرا 126
- دانشهای لازم برای مفسّر 127
- تفسیر بدون علم، تفسیر به رأی 128
- سیر تفسیر و تطوّر آن 129
- اشاره 130
- تفسیر نقلی- تفسیر تابعین 130
- 2- سعید بن مسیّب 131
- 1- سعید بن جبیر 131
- 3- مجاهد بن جبر 131
- 5- ابو سعید حسن بصری 132
- 4- عکرمه مولا ابن عبّاس 132
- اشاره 133
- تفسیر در سده سوم 133
- 1- جامع البیان فی تفسیر القرآن 134
- اسرائیلیّات 135
- 2- ترجمه تفسیر طبری 135
- 3- کشف الأسرار و عدّة الأبرار 136
- 4- روض الجنان و روح الجنان 138
- تفسیر اجتهادی 140
- 5- مجمع البیان لعلوم القرآن 140
- تفسیر در سده چهاردهم 142
- نگرش جدید در تفسیرنویسی 142
- بازگشت به قرآن 143
- 1- المنار، روش نو در تفسیر 143
- 2- المیزان فی تفسیر القرآن 145
- 3- تفسیر نمونه 147
- ترجمه قرآن 148
- 2- ترجمه آزاد 150
- 1- ترجمه تحت اللفظی 150
- 3- ترجمه معنایی 151
- فصل 10 معجزه سخن 153
- معجزه سخن 155
- آیه، بیّنه 157
- آیات تحدّی 158
- پیشینه تحدّی و معارضه 160
- آیا با قرآن معارضه شده؟ 161
- روش معارضه 161
- اشاره 162
- وجوه اعجاز قرآن 162
- 1- فصاحت کلمه و کلام 163
- 2- بلاغت برتر یا ابر رسانایی 165
- 3- هنرهای بدیعی، آرایههای ادبی 167
- امثال قرآن 169
- تصویر هنری در قرآن 171
- 4- معارف قرآن 174
- قسمهای قرآن 176
- 5- تشریع و قانونگذاری 178
- 6- قصههای قرآنی و خبرهای غیبی 180
- 7- نداشتن اختلاف و تناقض 182
- 8- اشارات علمی 183
- 9- اعجاز عددی در قرآن 185
- 10- آهنگ قرآن و جذبه آن 186
- نمایه 189
- آیات 190
- کسان، جایها 199
- فهرست موضوعی «1» 206
- کتابنامه 215
26 بار میباشد.
کلمات: ملکوت (پادشاهی)، روح القدس (جبرئیل)، محمّد صلّی اللّه علیه و اله و سراج (چراغ) هر یک 4 بار در قرآن آمده، و تساوی کاربرد این چهار کلمه مربوط و متناسب را معلوم میدارد.
نویسنده اعجاز عددی در قرآن در صفحات پایانی کتاب نمونههای جالبتری ارائه میدهد: خدای متعال میفرماید: إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی کِتابِ اللَّهِ، «1» آن گاه میبینیم واژه شهر (ماه) 12 بار در قرآن مجید تکرار گشته، درست به اندازه تعداد ماههای سال! ... واژه «یوم» (با «ال» و بدون آن) 349 بار و به لفظ «یوما» 16 بار که مجموع این موارد 365 بار میشود، به تعداد روزهای سال! ... واژه «ایّام» به صورت جمع 23 بار و به لفظ «ایّاما» 4 بار و تثنیه آن «یومین» 3 بار که مجموع این موارد 30 بار است به شماره روزهای ماه. سپس نتیجه میگیرد: «آیا این نظم و هماهنگی از روی تصادف رخ داده؟ آیا چیزی به نام تصادف در این جا میتوان یافت؟ تصادف «2» با ایمان متناقض است، زیرا در ملک خدا جز آنچه او مقرّر و مقدّر فرموده و در علم ازلیاش آمده حادثهای پدید نمیآید. پس چون تصادف در میان نبوده و نتواند بود آیا میتوان این کار را مولود قدرت پیامبری درس ناخوانده دانست؟ هرگز «3» ...».
10- آهنگ قرآن و جذبه آن
10- آهنگ قرآن و جذبه آن
دقت و حساب شگفتآوری که در استعمال هر کلمه قرآن شده- و نمونههایی از آن را نقل کردیم- نغمه و آهنگی خوش و متناسب با معنی در آیات به وجود آورده که از آن به موسیقی آیات تعبیر میکنند. نخستین چیزی که گوش در استماع قرآن حس میکند و او را به خود میکشد همین نظام صوتی بدیع است که از توزیع دقیق حرکتها و ساکنها و
__________________________________________________
(1) توبه/ 36. «در حقیقت شماره ماهها نزد خدا در کتاب [علم] خدا دوازده ماه است.
(2) «در نظام جهان با وجود پیدایش میلیاردها پدیده منظّم و متناسب و متوالی، تئوری تصادف معنا ندارد، چنان که در قرآن کریم با وجود هماهنگیها و تناسبهای بس فراوان و پیاپی، فرضیه تصادف مردود است.» نقل از زیرنوشت مترجم، 181.
(3) اعجاز عددی قرآن، 180- 182.