آشنایی با علوم قرآنی صفحه 21

لجاج و خیره‌سری نباشد، این شواهد- که تاریخ صحیح روایتگر آن است و مسلمان و نامسلمان بدان معترف- همه نشان کلام اللّه بودن قرآن است و آسمانی بودن وحی، ولی با وجود این نشانها بعضی از منکران امروزی- به پیروی از شرق‌شناسان غربی- پیامبر را نابغه‌ای مصلح و خیراندیش معرّفی می‌کنند که از امتیازات خاصّ روانی برخوردار بوده و از فساد اوضاع اجتماعی زمانش رنج می‌برده و برای اصلاح آن چاره‌اندیشی می‌کرده و سرانجام بهترین راه را دعوت به خدا و روز جزا دانسته است. در نقد این نظر گوییم:

اولا: مدّعیان هیچ دلیل قابل قبول حسّی، عقلی، تاریخی ... برای اثبات فرضیه خود ندارند، بلکه مدّعایشان پنداری است بی‌سند و بدون مستند.

ثانیا: اگر چه ظاهر این فرضیه، پیامبر را نابغه، مصلح و دلسوز و مستضعفان معرّفی می‌کند، امّا در واقع فردی دروغگو و شیّاد یا خیالاتی و باطل‌اندیش می‌شمرد که به نادرستی و کذب ادّعای رسالت الهی می‌کند، یا افکار خود را وحی الهی می‌پندارد.

ثالثا: زندگی روشن و تاریخ مستند پیامبر اسلام و حالات روحانی حضرتش- که اشاره کوتاهی به آنها شد- بطلان آن نظریه را آشکار می‌کند، زیرا از خصوصیّات دعوت پیامبران- خاصّه پیامبر ما- یقین به وحی، ایمان جازم به مأموریت و رسالت الهی خود، صداقت در گفتار و امانت در کردار، قاطعیّت در عمل، استقامت در راه هدف و بالاخره توکّل به آفریدگار و پیشرفتی است که در پی داشته و نوابغ از این همه بی‌بهره‌اند. افزون بر این، سخن خدا که کلامی است پس از پانزده قرن همچنان بی‌مثال و بی‌همتا، در میدان تحدّی استوار برجا مانده، نادرستی آن ادّعا و درستی دعوت مصطفی صلّی اللّه علیه و اله را ثابت می‌کند. بحث بعدی نیز شامل ادلّه‌ای بر بطلان این‌گونه شبهات ظاهر فریب است. «1»

فرق وحی با الهام و تجلّی ضمیر ناخودآگاه‌

فرق وحی با الهام و تجلّی ضمیر ناخودآگاه

گفتیم وحی، پوشیده اعلام کردن است و هم نوعی ارتباط روحانی پیامبران است با جهان ناپیدا، و بدیهی است آنچه ناپیداست فراتر از حسّ و تجربه ماست، امّا همین وحی پنهان- چون انرژی و قوه جاذبه زمین و سایر امور ناپیدا- اثر و نشانش پیدا و هویداست،