آشنایی با علوم قرآنی صفحه 36

فصل 3 قرائت قرآن و قاریان‌

اهمّیت قرائت‌

اهمّیت قرائت

نخستین آیاتی که بر رسول اکرم صلّی اللّه علیه و اله نازل شد با کلمه «إقرأ» آغاز می‌شود. «1» خواندن، نوشتن، آموزش دادن از مطالب اصلی این آیات است که مهمّ شمرده شده و از نعمتهای بزرگ آفریدگار و در ردیف آفرینش انسان به حساب آمده است. فرمان «بخوان» در طول مدّت نزول قرآن و زندگی پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و اله آشکار و با تکرار اجرا شد و نخستین مرحله اجرای آن توسط خود حضرت بود، یعنی قرائت آیات نازل شده، سنّت نبوی و برنامه شبانه‌روزی اصحاب و مسلمانان بعدی شد و نقل متواتر کلام اللّه را در طول زمان در پی داشت. «2»

نبیّ مکرّم خود مأمور بود که آیات الهی را پس از تلقّی از فرشته وحی بر مردم بخواند «3» و همه اصحاب می‌بایست تا جایی که می‌توانند در روز و شب، در نماز و غیر آن قرآن را تلاوت کنند «4» و همین کار را می‌کردند، زیرا سخن خدا برای آنان هم لطف ادبی داشت و هم معنویّت دینی، هم معارف الهی را تعلیم می‌داد و هم مکارم اخلاقی را.

سرگذشت پیشینیان در آن عبرت‌آموز بود و اوامر و نواهی‌اش برنامه زندگیشان را معیّن

__________________________________________________
(1) پنج آیه نخستین سوره علق با ترجمه‌اش زیر عنوان «آغاز وحی» نقل شده.
(2) ر ک: سیوطی، ترجمه الإتقان، نوع سی و چهارم 1/ 323؛ زنجانی، ابو عبد اللّه؛ تاریخ قرآن، 34- 35 و 41 راجع به تعلیم و نشر قرآن، 43، فرستادن قرّاء به مدینه برای تعلیم.
(3) در سوره نمل آیات 91- 92 می‌خوانیم: وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْمُسْلِمِینَ* وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ: «و مأمورم که از مسلمانان باشم. و این که قرآن را بخوانم.»
(4) فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ... فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنْهُ (مزمّل/ 20): «هر چه از قرآن میسّر می‌شود بخوانید ...

پس هر چه از آن میسّر شد تلاوت کنید ...»