آشنایی با علوم قرآنی صفحه 43

دو راوی او: حفص بن سلیمان کوفی (م. 180) و شعبة بن عیّاش (م. 193) هستند.

حفص قرائت عاصم را دقیق‌تر می‌دانست. او و استادش عاصم هر دو از موالیان حضرت علی علیه السّلام بوده‌اند. قرآنی که امروز میان مسلمین جهان رایج است بر طبق قرائت حفص می‌باشد.

چهارمین قاری، حمزة بن حبیب کوفی (م. 156) است که فقیه نیز بود و قرائتش را بر امام جعفر صادق علیه السّلام خوانده و از اصحاب و شیعیان حضرت شمرده شده است. «1»

پنجمین قاری علی بن حمزه کسائی کوفی (م. 189) است که از استادان نحو و لغت عرب هم بوده است.

ششمین قاری از قراء سبعه، ابو عمرو بن علاء (م. 154) که قاری بصره بود.

هفتمین قاری عبد اللّه بن عامر دمشقی (م. 118) قاری شام و پیشوای دینی آن دیار بوده است. «2»

به وسیله این قاریان و راویانشان قرائتها در شهرهای اسلامی منتشر شد و امّت مسلمان با نقلهای متواتر از هم فراگرفتند.

سبب شهرت قرّاء سبعه‌

سبب شهرت قرّاء سبعه

سده دوم و سوم هجری، عصر رواج بازار قرائت قرآن بود و بیشترین اشتغال بسیاری از دانشمندان مسلمان را تشکیل می‌داد. در نتیجه قرائتهای مختلف پیدا شد و کتابهایی در این موضوع فراهم آمد.

در سده چهارم ابن مجاهد (م. 324) که ریاست اقراء مدینه را داشت و کتبی درباره قرائتها تألیف کرده بود، هفت قاری مورد قبول مراکز تعلیم قرائت را که مکه و مدینه (حرمین)، کوفه و بصره (عراقین) و شام بود گزین کرد «3» و در کتاب القرائات السّبع به معرّفی

__________________________________________________
(1) برای ملاحظه استادان قرائت و زنجیره اسناد او ر ک: پژوهشی در تاریخ قرآن، ص 328.
(2) برای آگاهی از شرح حال و راویان قراء سبعه ر ک: پژوهشی در تاریخ قرآن، 313- 352؛ معرفت، تاریخ قرآن، 147- 148.
(3) هدف ابن مجاهد جلوگیری از گسترش قرائتها و بهگزین کردن قرائتهای معمول بود. در بخش کتابت قرآن خواهیم دید مراکز نامبرده شهرهایی بود که عثمان قرآن رسمی تهیّه شده را بدان جاها فرستاده بود تا بر طبق