- مقدمه 1
- پیشگفتار 4
- مناظرات امام رضا (علیه السلام) 8
- اشاره 8
- مناظره با جاثلیق (بزرگ مسیحیان) 10
- مناظره با راس الجالوت (بزرگ یهودیان) 15
- مناظره با هربذ (بزرگ زرتشتیان) 19
- مناظره با عمران صابی 20
- مناظره با سلیمان مروزی (متکلم معروف خراسان) 27
- مناظره با علی بن محمد بن الجهم درباره عصمت انبیا 29
- مناظره با پیروان مکاتب مختلف در بصره 35
- اشاره 37
- الف) نهضت ترجمه 37
- تأملی در محتوای مناظرات 37
- ب) ورود مکاتب فکری 38
- ج) عدم توانایی پاسخگویی دانشمندان 39
- اشاره 41
- ب) خلقت عالم 41
- توحید 41
- الف) اثبات کائن اول 41
- ج) مسأله «بداء» 42
- الف) اثبات نبوت خاتم انبیاء 45
- نبوت 45
- ب) معرفی درست حضرت عیسی 46
- ج) اثبات تحریف انجیل 47
- د) اثبات سایر انبیاء 48
- ه) محوریت اثبات نبوت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) 49
- و) عصمت انبیاء 49
- امامت 51
- هدف مأمون از ترتیب دادن مناظرات 53
- 1 تخریب شخصیت علمی امام (پایین آوردن مقام علمی امام) 53
- اشاره 55
- 2 اهداف دیگر 55
- الف) انحصار مقام والای امام در بعد علمی 56
- ب) سرگرم کردن مردم 56
- ج)معرفی شدن به عنوان زمامدار عالم 56
- اشاره 56
- ویژگی های مناظرات امام 56
- 2. احترام برای مناظره کنندگان 57
- 1.مناظره بر اساس مشترکات قابل قبول 57
- 3 دعوت از مخالفان برای گفتگو 58
- 4 آشنایی کامل به علوم گوناگون 59
- اشاره 60
- برکات مناظرات امام 60
- 2 نشر علوم و معارف اهل بیت (علیهم السلام) 61
- 1 نشان دادن روح آزادمنشی اسلام 61
- 3 آشکار شدن مقام والای اهل بیت(علیهم السلام) 61
- 4 هدایت منحرفان 62
- درس هایی که از مناظرات امام باید گرفت 62
- 5 افشای خطوط انحرافی 62
مناظره با عمران صابی
هنگامی که بزرگ زرتشتیان از ادامه بحث بازماند، امام رو به حاضران کردند و فرمودند: «آیا در میان شما کسی هست که با اسلام مخالف باشد؟ اگر مایل است بدون اضطراب و نگرانی سؤالاتش را مطرح کند.»
در این هنگام «عمران صابی» که یکی از متکلمان معروف بود، برخاست و نزد حضرت (علیه السلام) آمد و گفت:
«ای دانشمند بزرگ! اگر خودت دعوت به سؤال نمی کردی، من سؤالی مطرح نمی کردم چرا که من به کوفه و بصره و شام و الجزیره رفته ام و با علمای علم عقاید روبه رو شده ام، ولی احدی را نیافته ام که برای من ثابت کند که خداوند یگانه است و قائم به وحدانیت خویش است؛ آیا اجازه می دهی همین مسأله را با تو مطرح کنم؟»
امام (علیه السلام) که تا آن روز با عمران صابی روبه رو نشده بودند، فرمودند: اگر در میان این جماعت عمران صابی باشد، تویی، گفت: آری منم!
امام (علیه السلام) فرمودند: «سؤال کن اما عدالت را در بحث از دست مده و از کلمات ناموزون و انحراف از اصول انصاف بپرهیز».
عمران صابی گفت: «به خدا سوگند من چیزی جز این نمی خواهم که واقعیت را برای من ثابت کنی تا به دامنش چنگ بزنم و از آن صرف نظر نخواهم کرد.»
امام (علیه السلام) فرمودند: «هر چه می خواهی بپرس.»
در این هنگام حاضران به یکدیگر نزدیک شدند. سپس