برهان قاطع صفحه 42

که بتواند از آن ها برای برآوردن حاجتش کمک بگیرد و نیز در این صورت شایسته بود که چندین برابر آن چه خلق کرده بود، خلق کند. زیرا هرقدر اعوان و انصار بیشتر باشند شخص کمک گیرنده قوی تر خواهد بود.(1)

مناظره عمران صابی با امام رضا(علیه السلام) درباره شناخت خداوند آنچنان عالمانه بود که منجر به مسلمان شدن وی شد و از یاران حضرت رضا(علیه السلام) گردید.

چالش فکری دیگری که متکلمان در حل آن مانده بودند هدف از خلقت بود و این که آیا خداوند به خاطر نیاز موجودات را خلق کرده است؟

حضرت در مناظراتش به خوبی از عهده حل این شبهه برآمد به گونه ای که عمران اقرار کرد که معضل فکری اش حل شده است. امام ضمن پاسخ به این معضل فرمودند: «بدان که اگر خداوند به خاطر نیاز و احتیاج، مخلوقات را خلق می کرد فقط چیزهایی را خلق می کرد که بتواند از آن ها برای برآوردن حاجتش کمک بگیرد و نیز در این صورت شایسته بود که چندین برابر آن چه خلق کرده بود، خلق کند. زیرا هرقدر اعوان و انصار بیشتر باشند شخص کمک گیرنده قوی تر خواهد بود.

ج) مسأله «بداء»

از جمله مباحث مشکل در مبحث توحید مسأله «بداء» است. چنانکه دیدیم امام رضا (علیه السلام) در مناظره با سلیمان مروزی که منکر «بداء» بود آنچنان شفاف و مستند مسأله «بداء» را مطرح