- مقدمه 1
- پیشگفتار 4
- مناظرات امام رضا (علیه السلام) 8
- اشاره 8
- مناظره با جاثلیق (بزرگ مسیحیان) 10
- مناظره با راس الجالوت (بزرگ یهودیان) 15
- مناظره با هربذ (بزرگ زرتشتیان) 19
- مناظره با عمران صابی 20
- مناظره با سلیمان مروزی (متکلم معروف خراسان) 27
- مناظره با علی بن محمد بن الجهم درباره عصمت انبیا 29
- مناظره با پیروان مکاتب مختلف در بصره 35
- الف) نهضت ترجمه 37
- تأملی در محتوای مناظرات 37
- اشاره 37
- ب) ورود مکاتب فکری 38
- ج) عدم توانایی پاسخگویی دانشمندان 39
- ب) خلقت عالم 41
- الف) اثبات کائن اول 41
- اشاره 41
- توحید 41
- ج) مسأله «بداء» 42
- الف) اثبات نبوت خاتم انبیاء 45
- نبوت 45
- ب) معرفی درست حضرت عیسی 46
- ج) اثبات تحریف انجیل 47
- د) اثبات سایر انبیاء 48
- و) عصمت انبیاء 49
- ه) محوریت اثبات نبوت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) 49
- امامت 51
- 1 تخریب شخصیت علمی امام (پایین آوردن مقام علمی امام) 53
- هدف مأمون از ترتیب دادن مناظرات 53
- اشاره 55
- 2 اهداف دیگر 55
- ب) سرگرم کردن مردم 56
- اشاره 56
- الف) انحصار مقام والای امام در بعد علمی 56
- ویژگی های مناظرات امام 56
- ج)معرفی شدن به عنوان زمامدار عالم 56
- 1.مناظره بر اساس مشترکات قابل قبول 57
- 2. احترام برای مناظره کنندگان 57
- 3 دعوت از مخالفان برای گفتگو 58
- 4 آشنایی کامل به علوم گوناگون 59
- برکات مناظرات امام 60
- اشاره 60
- 2 نشر علوم و معارف اهل بیت (علیهم السلام) 61
- 1 نشان دادن روح آزادمنشی اسلام 61
- 3 آشکار شدن مقام والای اهل بیت(علیهم السلام) 61
- درس هایی که از مناظرات امام باید گرفت 62
- 4 هدایت منحرفان 62
- 5 افشای خطوط انحرافی 62
حتی به کتاب های یهودیان، مسیحیان و… اعتراف داشتند که موجب سکوت برخی از آنان در برابر عظمت آگاهی امام می شد.(1)
دیدیم که چگونه عمران پس از دریافت جواب های قاطع امام (علیه السلام) و مسلمان شدنش به حسن بن محمد نوفلی گفت: «ای نوفلی؛ دیدی دوستت چه کرد؟ به خدا قسم گمان نداشتم که علی بن موسی الرضا (علیه السلام) توان غور و غوصی در چنین مسائلی را داشته باشد او را اینگونه نمی شناختم که در مدینه از «کلام» صحبت کند یا علمای کلام گرد او جمع شوند.(2)
هنگامی که سلیمان مروزی در مناظره با امام (علیه السلام) دیگر قدرت مناظره با آن حضرت را نداشت، مأمون به سلیمان گفت: «ای سلیمان او عالم ترین هاشمی است»(3)
برکات مناظرات امام
اشاره
1- شیخ صدوق، التوحید، پیشین، ص339.
2- شیخ صدوق، التوحید، پیشین، ص359.
3- شیخ صدوق، التوحید، پیشین، 387.